O V E R P E I N Z I N G E N door I M M E T J E deel 4

Buttertje bove.

Bel,. Bel, bel,wà'-kenne je gedachtes toch 'n lôp neme, enkelt en allien deur 'n geweun woord. Dut kêr kwam 't omdat 'n kennus 't 'a' over d'r zeun mè'-zên vrouw. “Im”, zee ze, “tusse die twie buttert-'t iet”. . Laeter doch ik bij me êge, 'oe komme ze toch an die gezegdes? Want neem non mar aarsom: as 'n vrouw met 'n rikke man trouwde, wier d'r 'ezêd: “Die is met-t'r achterste in 'n butterton 'evalle”. Ik 'oor ôk me-vaeder in de 'ongerwinter van '44-'45 zegge teuge me-moeder: “Ken ik êrst mar weer lekker 'n visje staen bakke in goeie butter”.. Butter speulde 'n belangrikke rol en zeker mè'-tong bakke, dat ver'ôgde de smaek. Teugewoordig trekke veul mense d'r neus op voor goeie butter; 't zou iet goed weze voor 'n mens en je wordt-t'r veuls te dik van. Ze ete dan liever margerine. Onze ouwe buurvrouw noemde dat “butter van de Saetan” en de buurman lêrde ons, as kind, 'n rê-mpje: Lik, buttertje, lik, as ik je 'eb, smeer ik je dik, 'eb ik je iet, mot ik je ontbere, mar 'eb ik je weer..., zel ik je dubbel smere! Butter is dus 'n smaekmaeker en 't blêft êuwig zunde “om butter an de galleg te smere”. Je mot ôk iet “met butter op je 'ôfd”in de zon gaen zitte. Kik, zô gaene de gedachtes mar deur en je ben as mens iet in staet ze stil te zette. O jae, ze zegge dan ôk wel over 'n persôn, “die ken geniens 'n deuk in 'n pakje butter slaen”, “dus is 't gien vraeg 'oe grôte rol butter speulde. Butterkook is toch 'n smul en butterkusstjies, die we krege as we bij opoe op bezook wazze en dan ôk iet te vergete de plak ontbêtkook mè'-butter, zô dik 'esmeerd dat 'n ofdruk van je tande in de but-ter sting. Opoe gaf iet allien snoop, neen, ôk goeie raed. Toene we wat grôter wiere, was ien van d;r gezegdes : “Kindere, zurreg dà'-je bij de krui-jenier of te bakker iet in 't book kom te staen, mar betael ammaar 'andje contantje en as je gien geld genog 'eb, dan kôp je 't iet. Voor opoe was 't geweun... As je wat kôpt (justement),_ Butter bij de vis!

Buttertje boven.

Bel, bel, wat kunnen je gedachten toch een loop nemen , enkel en alleen door een gewoon woord. Dit keer kwam het omdat een kennus het had over haar zoon met zijn vrouw . Im”, zei ze, “tussen die twee botert het niet “. Later dacht ik bij mijzelf, hoe komt men toch aan die gezegdes? Want neem nu maar andersom: als een vrouw met een rijke man trouwde, werd er gezegd:”Die is met haar achterste in een boterton gevallen”.. Ik hoor ook mijn vader in de hongerwinter ’44-‘45 zeggen tegen mijn moeder :”Kan ik eerst maar weer lekker een visje staan bakken in goeie boter”. “Boter speelde een belangrijke rol en zeker met tong bakken , dat verhoogde de smaak. Tegenwoordig trekken veel mensen hun neus op voor goeie boter, het zou niet goed zijn voor een mens en je wordt er te dik van. Men eet dan liever margerine . Onze oude buurvrouw noemde dat ”boter van de Satan”en de buurman leerde ons als kind een rijmpje: Lik, botertje lik, Als ik je heb, smeer ik je dik, Heb ik je niet, moet ik je ontberen, maar heb ik je weer.., Zal ik je dubbel smeren!, Boter is dus een smaakmaker en het blijft eeuwig zonde om “boter aan de galg te smeren”. Je moet ook niet “met boter op je hoofd” in de zon gaan zitten “. Kijk, zo gaan mijn gedachten maar door en je ben als mens niet in staat ze stil te zetten. O ja, men zegt dan ook wel over een persoon , ”die kan geeneens een deuk in een pakje boter slaan”, “dus is het geen vraag hoe grote rol boter speelde. Boterkoek is toch een smul en boterkussentjes, die wij kregen wanneer wij bij opoe op bezoek wa-ren en dan ook niet te vergeten de plak ontbijtkoek met boter, zo dik gesmeerd dat een afdruk van je tanden in de boter stond . Opoe gaf niet alleen snoep, neen, ook goede raad. Toen wij iets groter werden, was één van haar gezegden: “Kinderen, zorg dat je bij de kruidenier of de bakker niet in het boek komt te staan, maar betaal altijd handje contandje en als je geen geld ge-noeg hebt, dan koop je niet”. Voor opoe was dat gewoon… Wanneer je wat koopt (juist, Boter bij de vis!

Feestmuts Sinterklaasfeest begin jaren zestig Collectie Fam. Moen-Knoester

Papier.

Ien, twie drie, vier, 'oedje van, 'oedje van, ien, twie, drie, vier, 'oedje van pepier en as 't 'oedje dan iet past, zette we 't in de glaezekast. Zô kosbaer was vrooger blêkbaer pepier en dat is 't 'ede ten daege nog. Daerom is 't non wel 'n voordêl dat-t'r teugewoordig veul met-'t internet gaet; iet allien dat-'t vlug-ger gaet, mar 't scheelt grôte 'oeveul'ede pepier... en dus ôk bome, die 'ekapt motte worre, die nôdig benne om al dà'-pepier te maeke. An ien kant dus 'n prachtige ûtvinding , mar as je vorders naedenk, motte me oppasse datte me iet in de lure worre 'elegd. Jae, over lure 'esproke...! D'r is 'ier in 'Olland, teugewoordig gien baby mêr, die met 'n ouwerwesse luur rondkrûpt. Benien, d'r benne ommers pampers, lekker makkelek, omdatte ze van pepier benne, 'oof je ze iet te wasse, mar gôi je ze weg. Zô ôk de zaddooke, de servette en de baene pepier om de taefel mee te dekke. Om nog effe deur te gaen, ik 'oorde van 'n vrindin, waervan de dochter in Amerka weunt, dat-tie in d'r keuke ofdrôgdooke 'et van pepier...! Dus as ze de vaetmechiene leeg 'aelt of tussedeur 'n ofwasje doet, niks gien linne- of ketoene dooke, neen pepier. Non 'eb ik in mên keuke 'n 'oute rekje 'ange, waerop vier emaille pleitjies. Op te ien staet 'anddook, op nommer twie theedook, ( waerom we êgelek theedook zegge, weet ik iet), nommer drie bordedook en vier glaezedook. We kenne langzaemer'and zô'n keukerekje wel as n stikje antiek gaen zien, nietan? Dus minder pepier gebrukke? Aarsom, we gebrukke juust veul mêr en gôie 't weg, 't is ommers toch mar pepier. Mên broer maekte vrooger pepiere musse, veulal van krante, ôk wel pepiere bootjies. Dà'-komt netuurlek non in me gedachtes deur 't vorsje van 't 'oedje van pepier en zie mar: in de ouwe têd was pepier zô kosbaer, dat-'t môi genog was om 'n 'oedje van pepier in de glaeze kast te zette. 'Aa'ne de mense nog 't besef dat al dut pepier bome koste? Tij-je verandere en 't 'eb blêkbaer gien zin om over 't gebruk van pepier 'n boom op te zette. Eén, twee, drie, vier, hoedje van, hoedje van, Één, twee, drie, vier, hoedje van papier en als het hoedje dan niet [ast, zetten we het in de glazenkast. .Zo kostbaar was blijkbaar papier en dat is het heden ten dage nog. Daarom is het nu wel een voordeel dat er tegenwoordig veel met het internet gaat; niet alleen dat het vlugger gaat, maar het scheelt hoeveelheden papier en dus ook bomen , die gekapt moeten worden, omdat die nodig zijn om al dat papier te maken. Aan één kant dus een prachtige uitvinding, maar wanneer we verder nadenken , moeten wij oppas-sen dat we niet in de luren worden gelegd. Ja, over luiers gesproken.…! Er is hier in Nederland tegenwoordig geen baby meer, die met een ouderwetse luier rondkruipt. Welnee, er zijn immers pampers, lekker makkelijk. Omdat ze van papier zijn , hoef je ze niet te wassen, maar gooti men ze weg. Zo ook de zakdoeken, de servetten en de banen papier om de tafel mee te dekken. Om nog even door te gaan, ik hoorde van een vriendin waarvan de dochter in Amerika woont, dat die in haar keuken afdroogdoeken heeft van papier..! Dus als zij de vaatmachine leeg haalt of tussen door een afwasje doet, geen linnen- of katoenen doeken, nee papier. Nu heb ik in mijn keuken een houten rekje hangen, waar op vier emaille plaatjes. Op één staat handdoek, op nummer twee theedoek, (waarom wij eigenlijk theedoek zeggen, weet ik niet), nummer drie bordendoek en vier glazendoek. We kunnen langzamerhand zo’n keukenrekje wel als een stukje antiek gaan zien , vind je niet? Dus minder papier gebruiken? Andersom, we gebruiken juist veel meer en gooien het weg , het is immers toch maar papier. Mijn broer maakte vroeger papieren mutsen, veelal van kranten , ook wel papieren bootjes. Dat komt natuurlijk nu in mijn gedachten door het versje van het hoedje van papier en zie maar in de oude tijd was papier zo kostbaar, dat het mooi genoeg was om dat hoedje in de glazenkast te zetten . Hadden de mensen nog het besef dat al dat papier bomen kosten? Tijden veranderen en het heeft blijkbaar geen zin om over het gebruik van papier een boom op te zetten.

Schol.

Visserslatên? O nee... Non weet ik best dat-'t iet netjies is om in de lach te schiete as iemand ies an je vraegt, mar somtij-je ken je d'r iet an ontkomme, zôas onderlest 't mên overkwam. Kom, laen ik 't vertelle. Jûlie wete datte me wat jaertjies in Luyksgestel 'ebbe 'eweund, zô 'ezêd tusse de boerebevolking en 't mot 'ezêd tot op 'ede 'ebbe we nog ammaar veul bezook van onze buurtgenôte. Wij zurrege d'r voor datte me onze gaste kenne traktere op êge 'epelde garrent of 'n lekker 'ebakke visje,. Dut kêr zatte Lies en Jan bij ons an taefel en dus vis op te dis, 'ebakke schar. Dà'-'vonne ze 'n smul en 't kwam te praet over de veule soorte vis, die d'r bestaet. Zô vertelde ik op mên beurt dat ik as klên mêsje goed 't verschil wis tusse 'n schol en 'n schar, want 'n schol 'êt oranje stippe. “O”, zee Lies, “ik snap ’t al, jûlie telde natuurlek, net as bij 't Lieve'êrsbeesje, de stippe en dan wis je 'oe oud tie schol was”. Kik, daer schoot ik non van in de lach. Ik doch, dat is non meschien wel 'n opmerreking van 'n boe-redochter. Natuurlek kos ik ûtlegge dat we as kind nôit iet speulde met 'n schol, mar dat we ze lêrde kenne deurdat onze vaeders de vis stinge schôn te maeke om ze daernae te koke of te bakke. As kind sting je dan wel-d'r is toe te kikke en wier an je verteld wat 'n schar of schol was. Je 'a' ôk nog tong en poon en dà'-'lêrde je speulenderwês. Onderde'and was t'r bij mên deur de vraeg van Lies ôk 'n vraeg 'ereze en wel... 'oe oud zou 'n schol kenne worre? Dà'-'vroog ik dus an die van mên. 'IJ wis 't iet, mar zee: “Wacht mar effe Im, zô bedien weet ik 't”. Jae 'oor, nae 'n denkje was tie al berom en 'oorde ik: “Im, iet te gelôve...'n schol ken rûm twintig jaer worre”. 'IJ was natuurlek geweun effe gaen googele en ik vroog: “Ken je d r' ôk achter komme of deur de stippe te telle je weet 'oe oud de schol is?” “Neen Im, mar let op, daer komme we ôk iens achter, d'r' is vast ôit wel-d'r'-is iemand, die dut pro-beert ût te stippele”. Visserslatijn? O nee. Nu weet ik best dat het niet netjes is om in de lach te schieten , als iemand iets aan je vraagt , maar soms kun je er niet aan ontkomen , zo als laatst mij overkwam. Kom, laat ik het vertellen. Jullie weten dat wij wat jaartjes in Luyksgestel hebben gewoond , zo gezgd tussen de boerenbevol-king en het moet gezegd, tot op heden hebben wij nog veel bezoek van onze buurtgenoten. Wij zorgen er voor dat wij onze gasten kunnen trakteren op eigen gepelde garnalen of een lekker gebakken visje. Dit keer zaten Lies en Jan bij ons aan tafel en dus vis op de dis , gebakken schar. Dat vonden zij een smul en ter sprake kwam de vele soorten vis, die er bestaan. Zo vertelde ik op mijn beurt dat ik, als klein meisje, goed het verschil wist tussen een schol en een schar , want een schol heeft oranje stippen. “O”, zei Lies, “ik snap het al, jullie telden natuurlijk, net als bij het lieveheersbeestje , de stippen en dan wist je hoe oud de schol was.” Kijk, daar schoot ik nu van in de lach . Ik dacht dat is nu wel een opmerking van een boerendochter. Natuurlijk kon ik uitleggen dat wij als kind, niet speelden met een schol , maar dat wij ze leerden kennen door dat onze vaders de vis stonden schoon te maken en daarna te koken of te bakken. Je stond als kind dan wel eens toe te kijken en dan werd je verteld wat een schar of schol was . Je had natuurlijk ook nog tong en poon en dat leerde je spelenderwijs. Onder de hand was er bij mij door die vraag van Lies ook een vraag gerezen en wel…hoe oud zou een schol kunnen worden? Dat vroeg ik dus aan die van mij. Hij wist het niet, maar zei: ”Wacht maar even, Im, zo dadelijk weet ik het” Ja hoor, na een ogenblik was hij weer terug en hoorde ik: “Im, niet te geloven, een schol kan ruim twintig jaar worden”.. Hij was natuurlijk gewoon even gaan googele en ik vroeg “Kun je er ook achter komen of door de stippen te tellen je weet hoe oud de schol is?” “Nee Im, maar let, op daar komen we ook eens achter , er is ooit wel eens iemand, die dat probeert uit te stippelen”..

Met vrienden dineren is dubbel genieten Je wordt fysiek eb geestelijk gevoed.


Gelukkige ‘erinneringe.

Ik kom de kaemer in en die van mên begint bedien met: “Wel Im, wat ik non 'eb 'e'oord, dà'-past 'êlemael in jouw streitje, gaen effe zitte, dan zel ik 't je vertelle”. “Gunst man, je maek me nieuwsgierig”. “Wà'-zeg je me non, maek IK jouw nieuwsgierig, ik doch datte vrouwe dat , as 'n soort êgeschop, al bij d'r geboorte meekrege, mar lustert. Ze benne”… “Wie.?.. ze benne?” “Luster non effe, d'r benne mense, die 'ebbe 't geluk van mense onderzocht, wat of dut non precies is. Geluk 'êt iet voor alle mense de êge betekenis, mar non kompt 't. wat wel voor 'ieder opgaet, dà'-benne de môie memente ût je jeugd. Die mò'-je in je ge'euge oprope en d'r dan over gaen kalle, dà'-maekt 'n mens gelukkig en 'ellept 'onderdmael beter as al die poeiertjies en pilletjies. Die onderzookers gavve as raed: zook ouwe foto's en gae op je ouwe dag al die gelukkige memente op'aele. Ellek mens blêft urreges kind en ken zô die môie memente weer beleve. Kik Im, toen-ik dut zô an'oorde, doch ik bij me- êge onze Im, die doet iet aars; die dûkt ammaar in d'r jeugdjaere. Vooral saeme met-t'r zusse of t'r vrindinne 'ebbe ze de grôtste schik, dus Im, ik wulde je vertelle dà'-je goed bezig ben.” “Zô dà'-doe-me deugd, daer 'eb ik nôit iet bij stil 'estaen, dà'- praete over vrooger gaet geweun van êges”. Mar 't is waer 't doet 'n mens goed as tie over 'n gelukkige kindertêd ken praete. As 't goed is 'e'-je as kind nog gien zurrege en gae je in 't spel op. Vrooger 'aa'ne me veul spelletjies om te speule: de tolle'têd, de knikkertêd, de springtouwtêd, de vliegertêd, somtije ôk tussedeur bokje springe of met drie balle teuge de muur en gae zô mar douwe deur. Je beseft 't as kind iet, mar toch ben je bezig 't geluk te vange. Neem non mar as 'n lieve'eersbêsje op je-'and vloog dan riep je “ik 'eb geluk”. Nog 'n aar spelletje 'aane me, .azze me 'n man zagge met 'n bult op z'n regge (da'- zag je vrooger nog-al-d'r-is), dan maekte we met onze tong onze rechterdûm nat en drukte die effe in de pallem van je linker'and. As je drie manne met 'n bult op ien dag zou teuge komme, dan 'a' je geluk.! Och jae, kindergedachtes deur de jaere an mekander deur'egeve. Mar ien ding is wel waer ”Gelukkig maeke is gelukkig zên..!

Gelukkige herinneringen.

Ik kom de kamer in en die van mij begint meteen met” “ Wel Im, wat ik nu heb gehoord, dat past helemaal in jouw straatje, ga even zitten, dan zal ik het je vertellen.” “Gunst man, je maakt me nieuwsgierig”. “Wat zeg je me nu, maak IK jouw nieuwsgierig, ik dacht dat vrouwen dat als een soort eigenschap al bij de geboorte meekregen, maar luister. Ze zijn…”. “Wie ?...” “Luister nu even, er zijn mensen, die hebben het geluk van mensen onderzocht, wat dat nu precies is. Geluk heeft niet voor alle mensen dezelfde betekenis, maar nu komt het, wat wel voor iedereen op gaat, dat zijn de mooie momenten uit je jeugd. Die moet je in je geheugen oproepen en er dan over gaan praten, dat maakt een mens gelukkig en helpt honderd maal beter dan al die poeders en pillen. De onderzoekers gaven als raad zoek oude foto's en ga op je oude dag al die gelukkige momenten ophalen. Elk mens blijft ergens kind en kan zo die mooie momenten weer beleven. Kijk Im, toen ik dit zo aan hoorde dacht ik bij mezelf, onze Im, die doet niet anders; die duikt altijd in haar jeugdjaren. Vooral samen met haar zussen of met haar vriendinnen hebben zij de grootste schik, dus Im, ik wil je vertellen.dat je goed bezig bent”. “Zo dat doet me deugd, daar heb ik nooit zo bij stil gestaan, dat praten over vroeger gaat gewoon van zelf”. Maar het is waar het doet een mens goed, wanneer hij over een gelukkige kindertijd kan praten. Als het goed is heb je als kind nog geen zorgen en ga je in het spel op. Vroeger hadden wij veel spelletjes: de tollentijd, de knikkertijd, de springtouwtijd, de vliegertijd, soms tussen door bokje springen of met drie ballen tegen de muur en ga zo maat door. Je beseft het als kind niet, maar toch ben je bezig het geluk te vangen. Neem nu maar eens: als een lieveheersbeestje op je hand vloog, dan riep je “ik heb geluk”. Nog een ander spelletje hadden wij...wanneer wij een man zagen met een bult op zijn rug (dat zag je nog al eens), dan maakten wij met onze tong onze rechterduim nat en drukte die even in de palm van je linkerhand. Als je drie mannen met een bult op één dag zou tegen komen, dan had je geluk..! Och ja, kindergedachten, door de jaren aan elkaar doorgegeven. Maar één ding is wel waar “Gelukkig maken is gelukkig zijn..!”

Fluite. Vrooger wier d’r ‘eflote en ‘ezonge óp te straet, ís tat non dà’-overbôdig? bedien, ik vin ‘n vrolek deuntje juust non vaek ‘êl ‘ard nôdig!


Drukte bij eindpunt Lijn 11:strandbezoekers willen op de terugreis, foto Vestia

Êndpunt lên 11. Zêruststraet, jaere vêftig en zustig.

Omdat-'ík graeg over vrooger vertel, slaek ik somtije wel-d'r-is de verzuchting: “ 'a' ik taer non mar 'n foto van”. Zô ôk van die grôte keu mense die d'r zeumers in de vêftiger en zustiger jaere bij 't end van lên 11 geduldig stonge te wachte op 'n pleisje in de tram, die ze weer naer de-'Aeg brocht om voor 't ete weer thûs te weze. Omdatte me in die jaere in de Zêruststraet weunde, 'eb ik tat met 'ege ôge dikkels kenne anschouwe. As 't errig warrem was zette ik in de 'al 't keuketaefeltje met 'n grôte nemmer waeter, zô'n emaille, groen van bûte en mellekwit van binne en met 'n pollepel schepte ik kroesjies en kommetjies vol met 'eerlek dûnlêdingwaeter. Op tat idee was ik 'ekomme omdatte de mense somtije anbelde om te vraege of ik 'n gleisje) waeter voor ze 'a'. Deurdà'-ik 't prachtige logbook de Woeste 'Ôgte kedo kreeg is mên wens vervuld, want-taer staet 'n pracht van 'n foto in met al die wachtende mense. Ûtvergrôt tel je d'r zôal wel drie'onderd, mêst vrouwvollek met- en zonder kindertjies. Wat non zô opvalt? Datte de mense d'r benae allemael zô tevreeje ûtzien, lachende of kallende mè'-mekander. An de kapsels van de vrouwe zie je datte ze vaek zellef mè'-krulspelde in de weer wazze 'eweest of 't 'aer geweun op'erold naer bûte of naer binne. Op 'n enkeling nae 'a ' gien van de vrouwe 'n 'oed op en tusse al die mense 'a ' mar ien vrouw 'n zonnebril op t'r neus staen. Gien mens of kind staet te ete of ût 'n flesje te drinke. Je ziet datte de kindertjies nog 'eklêd benne met goedje, deur moeder of opoe zellef 'ebreeje, zôas tie brookjes met-tie 'ellemsteeltjies. In de midde zie je 'n moeder d'r jongetje van zô'n ander'allef jaer ôg bove d'r ût optille, zôdat-tie effe om d'm 'één ken kikke. Wat 'n aa're têd, al die manne, vrouwe en kindere staene daer in d'r ien-voud op zô’n netuurleke menier, waer wij non in deuze têd zo vor van benne of'edwaeld. Daerom ben ik zô blij m et deuze foto, die laet zien 'oe 't iens was, geniens zô lang 'eleeje. Voor de jonk'êd 'n têdsbeeld, waer ze gien bezwui van 'ebbe. Ze zouwe 't t'r moeilek mee 'ebbe om zô te motte leve, mar veul ouwere zelle denke: .'t leve was toen toch ôk ienvoudiger en daerom somtije stikke makkeleker.

Eindpunt lijn 11, Zeeruststraat jaren vijftig en zestig.

Omdat ik graag over vroeger vertel, slaak ik soms wel eens de verzuchting “Had ik daar nu maar een foto van”. Zo ook van die grote keu mensen, die er zomers in de vijftiger en zestiger jaren bij het eindpunt van lijn 11 geduldig stonden te wachten op een plaatsje in de tram, die hen weer naar den Haag bracht om voor het eten weer thuis te zijn. Omdat wij in die jaren in de Zeeruststraat woonden, heb ik dat met eigen ogen dikwijls kunnen aan-schouwen. Wanneer het erg warm was zette ik in de hal het keukentafeltje met een grote emmer water, zo’n emaille, groen van buiten en melkwit van binnen en met een pollepel schepte ik kroesjes en kopjes vol met heerlijk duinleidingwater. Op dat idee was ik gekomen ondat er soms mensen aanbelden om te vragen of ik een glaasje water voor hen had. Doordat ik het prachtige logboek de Woeste Hoogte kado kreeg, is mijn wens vervuld, want daar staat een prachtige foto in met al die wachtende mensen. Uitvergroot tel je er zo al driehonderd, het meest vrouwvolk, met- en zonder kinderen. Wat nu zo opvalt? Dat de memsen er bijna allemaal zo tevreden uit zien, lachende of pratende met elkaar. Aan de kapsels van de vrouwen zie je dat zij vaak zelf met krulspelden in de weer waren geweest of het haar gewoon opgerold naar buiten of naar binnen. Op een enkeling na had geen van de vrouwen een hoed op en tussen al die mensen had maar één vrouw een zonnebril op haar neus staan. Geen mens of kind staat te eten of uit een flesje te drinken. Je ziet dat de kinderen nog gekleed zijn met kleding door moeder of opoe zelf gebreid, zoals bij voorbeeld de broekjes met helmsteeltjes. In het miden zie je een moeder haar jongetje van zo'n anderhalf jaar hoog boven haar uit optillen, zodat hij even om hem heen kan kijken. Wat een andere tijd, al die mannen, vrouwen en kinderen staan daar in hun eenvoud op zo'n natuur-lijke manier, waar wij nu, in deze tijd, zo ver van zijn afgedwaald. Daarom ben ik zo blij met deze foto, die laat zien hoe het eens was, niet eens zo lang geleden. Voor de jeugd een tijdsbeeld, waar ze geen idee van hebben. Zij zullen het moeilijk vinden zo te moeten leven. Maar veel ouderen zullen denken het leven was toen toch ook eenvoudiger en daarom veel gemak-kelijker.

Prent van een klepperman Hans Nieuwenhuis

Klepman-zeumer- en wintertêd.

Daer gaet-te klepman deur de straet “De klok êt tien, tien êt te klok”….” De Scheveningers deeje d’r nachtgebed, zette d’r slaepmusse op en klomme in de besstee. Rust ‘eerste alom. Zô gong ‘t in ‘t vorre verleeje. De mense ‘aa’ne veulal gien klok in ‘ûs. Mô'- je non komme. Dat ‘è-je pas goed in de gaete as met-te zeumer- en wintertêd de klok weer ‘n uur voor- of achterût ‘ezettet mot worre. Die van mên begint met-te ‘angklok in de kaemer, dan ‘t taefelklokje. Vervolleges naer de slaepkaemer de wekker-raedio. Dan de keukeklok, ‘t klokje op te schoorstien, ‘t klokje in ‘t fernûs, in de video. ‘Iet te vergete onze gelôzies. Mens ‘t ‘ûs likt wel ien en al klok.O jae, dan ôk nog de klok in de-auto, want daer kik je-ommers ôk ammaar op. Je zel d’r getikt van worre. Door al dat gepraet over klokkies mot ik denke an ‘n opa van ‘n vrindin van me. Die man zag t’r altêd keurig ût. ‘IJ ‘a’ ‘n môi lang grês vest met wel twintig knôpies. Daeronder zat ‘n kort vesje, waerin ‘n veszakje; daerin ‘n môi goud gelôzie. As opa z’n vest êlemael ‘a’ dicht’eknôpt, dan vrooge we-effe laeter: “ Opa ‘oe laet is ‘t.?” Dan mosse êrst al die knôpies weer ope en daernae allemael weer dicht.. Wat ken je, as kind, toch astrant weze, è?. Die opa was veuls te goed. Mar dà’-was t’r effe tusse deur. We-‘aa’ne ‘t over al die klokke, die we-in ‘ûs ‘ebbe. ‘T is toch veul en veuls teveul. Kom, laene me nog effe lûstere naer de klepmanne. Drie wazze d’r op Schevening. Eirst ‘n paer klappe met-t’r klep, dan klonk ‘t deur de straet : “ De klok êt tien, tien êt te klok!” en Scheveninge ging ter ruste. Jammer, die têd is voorbij, die kompt iet berom. Wij mense kenne allien de KLOK voor- of achterût zette, mar de TÊD zellef, daer blêve we of! Daar gaat de klepperman door de straat. “De klok heit tien, tien heit de klok“. De Scheveningers deden hun nachtgebed, zetten hun slaapmutsen op en klommen in de bedstee. Rust heerste alom. Zo ging het in het verre verleden. De mensen hadden veelal geen klok in huis. Moet je nu komen. Dat heb je pas goed in de gaten wanneer voor de zomer- en wintertijd de klok weer een uur voor- of achteruit moet worden gezet. Mijn man (die van mij) begint met de hangklok in de kamer, dan het tafelklokje;vervolgens naar de slaapkamer de wekker-radio. Dan de keukenklok, het klokje op de schoorsteen, het klokje in het fornuis, in de video en niet te vergeten onze horloges. Mensenlief, het huis lijkt wel één en al klok. O ja, dan ook nog de klok in de auto, want daar kijk je immers ook altijd op. Je zal er 'getikt' van worden. Door al dat gepraat over klokken moet ik denken aan een opa van een vriendin van mij. Die man zag er altijd keurig uit; hij had een mooi lang grijs vest met wel twintig knoopjes. Daaronder zat een kort vestje, waarin een vestzakje en daarin een mooi goud horloge. Wanneer opa zijn vest helemaal had dichtgeknoopt, dan vroegen wij even later:”Opa,”hoe laat is het?“ Dan moesten eerst al die knoopjes weer open en daarna allemaal weer dicht. Wat kun je, als kind, toch brutaal en lastig zijn, hè? Die opa was veel te goed. Maar dat was er even tussen door. Wij hadden het over al die klokken, die wij in huis hebben; het is toch veel te veel. Kom, laten we nog even luisteren naar de klepmannen Op Scheveningen waren er drie. Eerst een paar klappen met hun klepper, dan klonk het door de straten : “De klok heit tien, tien heit de klok!” en Scheveningen ging ter ruste. Jammer, die tijd is voorbij, die komt niet terug. Wij mensen kunnen alleen de KLOK voor of achteruit zetten, maar de TIJD zelf.... daar blijven wij af!.

Koester uw mooie momenten, Ze dragen bij tot levensgeluk.

Nadruk verboden Immetje
<< Vorige Volgende >>
...home Geplaatst op 28-01-2019 en 1520 keer gelezen Like dit 545 Liked