De Boulogne-logger van Maas: een succesformule. deel 4
Maar wie en wat was Maas nu eigenlijk?
Iedereen die ook maar een beetje bekend is met Scheveningen zal ongetwijfeld ook bekend zijn met het bestaan van 'Zeerust', het monumentale gebouw dat staat op de hoek van de Kalhuisplaats en de Zeeruststraat. Niet iedereen zal echter weten dat A.E. Maas daarvan destijds de eigenaar was en dat het gebouw indertijd een hotel was én een badhuis. Adrien Eugene Maas werd op 6 januari 1816 te Rotterdam geboren. Hij was het derde kind uit het gezin van de voormalige marine-officier Adrianus Laurens Maas en Marie Dorothée Jacobine Grand, een dochter van een van oorsprong Franse koopman. Maas' vader verliet al voor de geboorte van zijn zoon Adrien Eugene de marine en koos voor het koopmanschap. In het jaar waarin de zoon Adrien Eugene werd geboren, vertrok diens vader voor onbepaalde tijd naar Amerika. Hij keerde na drie jaar weliswaar terug maar is nooit in zijn eigen land aangekomen. Alhoewel er dus van een officieel bekend overlijden geen sprake was, ging Maas' moeder voortaan door het leven als de weduwe Dorothée Maas-Grand.Naar Scheveningen
In 1827 solliciteerde de weduwe van de vermoedelijk verdronken koopman Maas naar de functie van 'kastelein' bij een badhuis te Scheveningen. Dit badhuis zou de opvolger worden van dat van Jacob Pronk. De weduwe Maas-Grand kreeg de baan en werd in 1828 directrice van het Stedelijk Badhuis, de voorganger van het latere Kurhaus. Haar zoon Adrien Eugene woonde met zijn moeder in dit Stedelijk Badhuis en hij assisteerde haar daarbij bovendien. Hij trouwde in 1840 met de dochter van een Scheveningse onderwijzer en zij zouden samen een groot gezin stichten. Maas leerde van en via zijn moeder het vak en kocht in 1844 het 'Heerenlogement' op de hoek van de Kerkwerf, dat in feite ook het begin vormde van de Keizerstraat. Dit logement fungeerde reeds als badhuis en Maas kon dan ook zijn in het Stedelijk Badhuis opgedane kennis hier verder in praktijk brengen, maar dit dan wel als eigen baas. Het zojuist aangekochte badhuis kreeg de naam 'Zeerust' en het zou een ernstige concurrent worden van het andere badhuis waar zijn moeder een aantal jaren de leiding voerde. Het ligt voor de hand dat de badhuishouder Maas met zijn neus op de feiten werd gedrukt áls en wáár het ging om de visserij van Scheveningen. Zijn badhuis annex hotel grensde aan het Kalhuis dat óók zijn plekje had op de Kerkwerf. En, op die werf en op het strand ervóór klopte het hart van vissend en visverkopend Scheveningen. In 1854 volgde een nieuwe stap: Maas werd reder.Perspectieven
Zijn eerste aankoop betrof twee bomschuiten; weldra volgden er nog twee. Het is niet toevallig dat Maas in het zicht van een nieuwe landelijke visserijwet - die van 1857 - tevens koos voor een belang in de haringvisserij. Hij had zijn ogen niet in zijn zak en hij moet perspectieven hebben zien verschijnen die nog geen enkele reder op dat moment voorzag. Al in 1855 begon Maas te zoeken naar een lichter materiaal voor de vervaardiging van haringnetten. Hij wees de van hennep vervaardigde netten af en introduceerde netten die waren gemaakt van katoen. Hij stak over naar Engeland en maakte kennis met daar machinaal gebreide netten van katoen. Vervolgens trok hij door naar Schotland waar hij uiteindelijk de netten vond die hij voor ogen had. Hij overwon de weerstand van de behoudende reders tegen de nieuw ingebrachte netten en hij kreeg op den duur het gelijk dik aan zijn kant.Bomschuit exit
Zoals in een voorgaande tekst al is aangeven richtte Maas vervolgens zijn pijlen op de Scheveningse vissersvloot. Deze voldeed in zijn ogen niet meer aan de eisen van de tijd, met name waar het ging om de schuiten die optrokken ter haringvisserij met bij zich het staande want of de vleet. De bomschuiten waren te zwaar en te breed en dus te traag. Hij ging op pad en keek rond op plaatsen waar tentoonstellingen aan nieuwsgierige kopers nieuwe scheepstypen toonden. In 1866 was het zover: Maas introduceerde de logger en zou alom in den lande de redersstand niet alleen verbazen met deze gedurfde stap maar deze ook op achterstand zetten. Hij schaarde zich daarnaast ook enthousiast onder de voorstanders van een haven. De door zovelen als nieuwlichter beschouwde Maas werd uiteindelijk de vernieuwer en daarmee tevens de grote winnaar!Meer weten...?
En wie meer over Maas wil weten: Henk Slechte schreef met als titel 'Adrien Eugene Maas (1817 - 1886) De ziener van Scheveningen' over deze ondernemer in hart en ziel een boek in het kader van de Historische Reeks (no. 9) van het toenmalige Museum Scheveningen. © Piet Spaans 2009 historisch publicist en auteur Den Haag Holland
<< Vorige
Geplaatst op 10-04-2009 en 1140 keer gelezen
Like dit 810 Liked