Martijntje en de P.T.T. deel 4
Haat jegens Holland(ers)
Krul heeft blijkbaar aan veel – en aan velen – om zich heen een hekel gehad. Zo wordt onder meer uit enkele gedichten in zijn Schevelings Prentebook duidelijk dat hij wat had tegen Holland en tegen de Hollanders, iets waartoe hij zelf behoorde en iets dat hij (hoe hij het ook wendde of keerde) uiteindelijk zelf was. Hij zette zich in elk geval in forse bewoordingen af tegen Holland. Het waarom hiervan laat zich alleen maar raden; uit wat hij heeft geschreven zou kunnen worden opgemaakt dat Krul in zijn leven goeddeels te lijden heeft gehad van een minderwaardigheidsgevoel. Tegenwoordig zou men daarvan zeggen: hij kampte met een identiteitscrisis. Een en ander zal wellicht zijn veroorzaakt door een vaak voelbaar afwijzende houding van anderen jegens hen die van het vissersdorp Scheveningen afkomstig waren. Voor de mannen die naar zee trokken of die in de visserijsector gingen werken gold dit probleem niet, ook voor de vrouwen speelde het in mindere mate. Maar vele ouderen, binnen gewone Scheveningse gezinnen geboren en daarin opgegroeid – vaak zelfs met het dialect als voertaal waardoor het eigen taalgebruik nadelig werd beïnvloed – zullen bij hun voortgezette studieopleiding en later in hun werkkring het dedain en zelfs de lichte minachting van hun omgeving (te denken valt hierbij aan de medeleerlingen en aan de collega’s) aan den lijve hebben ondervonden.Dan maar liever Fries…
Zo ongeveer moet Krul het vermoedelijk hebben gevoeld en/of hebben ervaren. Terwijl de meesten er overheen zullen zijn gegroeid en een eigen en waardevolle plaats in de maatschappij zullen hebben veroverd, is dit blijkbaar bij Krul destijds niet gelukt. Hij koos daarom voor een kunstmatige oplossing, iets dat kan worden opgemaakt uit datgene wat hij in zijn boeken en dichtbundel heeft geschreven. Door zich – als Scheveninger – volgens de in die jaren geldende (rassen)theorieën als een Fries te beschouwen, en daarnaast de boze buitenwereld – dus mensen uit de grote stad en dergelijke – te kenmerken als Hollanders, kon hij op een gekunstelde manier een standsverschil creëren. Hij, Arie Pieter Krul, kon op grond van zijn status als Fries, en dus als een echte Germaan, neerkijken op die vermaledijde Hollanders en neerbuigend over hen oordelen. Van Scheveningen en de Scheveningers had Krul weinig te duchten. Het dorp was leeg, want zijn bewoners waren door de evacuatie goeddeels naar elders vertrokken. En zijn nationaal-socialistische kennissenkring zal in de waan van die dagen Kruls nieuw gekozen status hebben aanvaard en mogelijk zelfs hebben bewonderd, iets waarnaar hij hunkerde!Hoezo ''frontlijn''?
Men kan zich vervolgens met verbazing afvragen hoe iemand er in die cruciale, laatste jaren van de oorlog nog toe is gekomen, een boek te schrijven. Het moet een drang zijn geweest die al het andere wat in die oorlogsjaren plaatsvond, oversteeg. Hij móést zijn verhaal kwijt, hij móést zijn aanklacht jegens anderen kwijt. Deze tweede roman van Arend Tael, het pseudoniem dus van Arie Pieter Krul, kreeg de naam Frontlijn P T T. Waarom het begrip ‘Frontlijn’ in de titel is gebruikt blijft onduidelijk; Krul voerde kennelijk in eigen ogen op zijn werk een strijd die kon worden vergeleken met een echte oorlog. Hoe naief kon iemand zijn tijdens de echte onderdrukking, honger, bombardementen, Arbeitseinsatz en evacuatie elders in den lande? Voor alle duidelijkheid: hier is geen sprake van een verhaal met een Scheveningse en/of dialectische achtergrond of inslag. Wél gaat het over Scheveningen dat echter anders heet en over Den Haag dat om onduidelijke redenen door de auteur Hondenstad wordt genoemd.P.T.T.
De afkorting P.T.T. stond destijds voor Posterijen, Telegrafie en Telefonie, in feite de voorloper van de huidige bedrijven K.P.N., ING v/h. Postbank en T.N.T. Het boek is in wezen totaal oninteressant en het zou eerder hebben kunnen dienen als een ‘Handboek voor de aankomende P.T.T.er’. Het is zelfs zo mateloos saai dat het eigenlijk geen aandacht mag verdienen. Maar twee aspecten maken het boek opmerkelijk: ten eerste toont Kruls roman het beeld van de auteur zélf, alhoewel de hoofdpersoon uit het boek Frank Noordgeest is genaamd en te Scheefdorp woont in plaats van in Scheveningen. En ten tweede bezigt Krul in zijn boek beledigingen richting joodse plaatsgenoten die door hem schaamteloos worden geschoffeerd. Alleen deze twee aspecten, en beslist niet de inhoud op zich, maken het nodig om aandacht te besteden aan die tweede roman van Krul. © Piet Spaans 2011 historisch publicist en auteur Den Haag Holland http://nl.wikipedia.org/wiki/Piet_Spaans
<< Vorige Volgende >>
Geplaatst op 07-05-2013 en 1317 keer gelezen
Like dit 857 Liked