O V E R P E I N Z I N G E N door I M M E T J E deel 11

Kepotte tûnkebouters.

Wat zel d’r non toch in die dôs zitte? Die staet al tij-je in die ‘ook. ‘IJ voelt nog zwaer ôk. O, kik tan, twie kepotte kebouters. Och jae, iens wazze ze de trots van onze tûn. Ze-’aa’ne ‘n naem ôk: Jan en Kees. Ellek voorjaer ‘aelde we ze te voorschên. Ze wiere zô nôdeg op’evurrefd en krege zô d’r plekkie tusse viooltjies en de primulaes. Gek wazze we d’r mee. Meschien kwam ‘t deur ‘unnie lengte; zeuve’teg centimeter, dà’s voor ’n kebouter grôt. Van ‘t voorjaer tot ‘t naejaer stonge ze tusse de blomme, ‘t was ‘n lieve lust. Somtije wier ik ‘erope: “Kom gauw kikke, d’r zit ‘n vogel op Jan z’n schoer”, of “ kik non ‘s de poes zit teuge Kees an’eleund, z’n êge te wasse”. Gauw ‘n kiekje d’r van maeke. We-’aa’ne nog gien kleurefoto’s. ‘T was toe’-nog zwart-wit , dus die rôie puntmusse en die groene en blauwe pakkies, daer zag je niks van. De jonges wazze nog in ‘ûs en vonne ‘t prachtig, die twie kebouters. Mar zô as ik al zee, ze stonge de ‘elleft van ‘t jaer bûte in weer en wind en wazze van ‘n soorte-ment krêt ‘emaekt. Op ‘n nacht ‘a’ ‘t zô ‘ard ‘esturremd, dà’- Kees en Jan wazze om’etûmeld teuge ‘n blompot an en daer leeje ze in gruzelemente. De jonges wazze onder-de-‘and al grôt en keke toch al ‘iet mêr zô naer ze om. Mar ik was toch mistrôstig, want ier lee ‘n stik geschiedenis ût-te jonges t’r jeugd. “Kom mar Im”, zee die van mên toendertêd, ik zel ze van de winter wel lême….!” Mar de jaere snelle en we-’ebbe ‘t allemael zô druk. Toe’-die non thûs kwam, zee ik teuge-‘m : “In de schuur staet nog ammaar die dôs mè’-Kees en Jan”. “Kees en Jan…?” “Jae, die tûnkebouters van de jonges, die benne ommers kepot ‘evalle”. “O jae, dà’s lang ‘eleeje.”, zee die. “ Zel ik ze non mar ’s weggôie” “Neen Im, doe mar iet, ……op ‘n winterdag zel ik zien of ik ze nog ken lême….”!

Kapotte tuinkabouters.

Wat zal er nu toch in die doos zitten? Al tijden staat hij in de hoek.en voelt nog zwaar ook. O, kijk dan, twee kapotte tuinkabouters. Och ja, eens waren zij de trots van onze tuin. Ze hadden ook een naam: Jan en Kees. Elk voorjaar werden ze te voorschijn gehaald. Ze werden zo nodig opgeverfd en kregen hun plekje tussen de viooltjes en primula’s. Gek waren wij er mee. Misschien kwam het door hun lengte, zeventig centimeter, dat is voor een kabouter groot. Van het voorjaar tot het najaar stonden zij tussen de bloemen, het was een lieve lust. Soms werd ik geroepen: “Kom gauw eens kijken, er zit een vogel op Jan z’n schouder”, of “Kijk nu eens, de poes zat tegen Kees aangeleund zich te wassen”. Gauw een foto er van maken. Wij hadden nog geen kleurenfoto’s. Het was nog zwart-wit, dus die rode puntmutsen en groene en blauwe pakjes, daar zag je niets van. De jongens waren nog in huis en vonden de twee kabouters prachtig. Maar zoals ik zei, ze stonden de helft van het jaar buiten in weer en wind en waren van een soortement krijt gemaakt. Op een nacht had het zo hard gestormd dat Kees en Jan waren omgetuimeld tegen een bloempot aan en daar lagen zij in gruzelementen. De jongens waren inmiddels al groot en keken al niet meer zo naar hen om. Maar ik was toch mistroostig, want hier lag een stukje geschiedenis uit de jongens hun jeugd. “Kom maar Im”, zei die van mij destijds, “ik zal hen van de winter wel lijmen”… Maar de jaren snellen en we hebben het allemaal zo druk. Toen hij nu thuis kwam zei ik tegen hem :”In de schuur staat nog altijd die doos met Kees en Jan.” “Kees en Jan”..? “Ja, die tuinkabouters van de jongens, die zijn immers kapot gevallen”. “O ja, dat is lang geleden,” zei hij. “Zal ik ze nu maar eens weggooien?”, zei ik. “Nee Im, doe maar niet, op een winterdag zal ik zien of ik ze kan lijmen…”!

Kindere. Wat benne me toch grôs as onze kindere d’r êrste stappies zette. Laeter, ,.azze ze stappe gaen, zou je ‘t wulle belette.


‘Olletje-bolletje.

“Dan motte me mar ‘olletje-bolletje doen Im, aars komme me d’r iet ût. Jij wul naer ‘t ‘aeve’ôfd en ik wul kikke ‘oe of te voe’balvelde d’r bij legge”. Die van mên pakte z’n witte put van de kapstok en zee: “Zeg ‘t mar Im.” “Bol…..”, zee ik. Daer vloog te put deur de lucht en plof……’ol…! Die van mên ‘a’ ‘ewonne en dus op naer ‘t voe’balveld . As je daer ienmael ben kom je strêk en zet bekende teuge en dà’-wordt kalle netuurlek; over ‘t voe’balle, daer raek-tie van mên ôk iet over ût’epraetet. As je dan bûte ‘n têdje ‘eb staen te klesse is ‘t: “Zelle me naer binne gaen en effe wat te drinke neme.”? En jae ‘oor, dà’-doene me; têd genog, d’r benne gien klêne kindertjies die op ons zitte te wachte en ik mot ‘êrlek zegge, ik vin ‘t zô of en toe ôk wel gezellig, zô effe rondkikke op tie velde. Vrooger kwamme we d’r zô vaek, dà’-ken je iet mêr vergelikke met non. ’T is of ‘t geld gien rol mêr speult. Bier gaet per meter bij de jonk’êd of gelik ‘n krat en kei-‘arde meziek vinne ze ôk prachtig. De tij-je benne snel veranderd mar je ken iet om blêve kikke, nietan? Wat ‘n geluk is: as je ouwer ben ‘oof je-iet an alles mee te doen. We ‘aa’ne zô ‘êl wat of zitte klesse en de-uurtjies wazze om’evloge. “Kom Im, zelle me naer ‘uisje gaen, ‘ier blêve slaepe dà’-gaet iet ‘oor”, zee die van mên. Daer mos ik iet an denke, gien beter gemak as êge dak. Toenw me in ‘ûs wazze schrok ik êgelek ‘oe laet ‘t al was, ik ‘a’ ‘êlemael iet op te klok ‘ekeke. ik doch : “As ik non nog mot gaen koke en d’r nae de vaet nog mot doen, mens, dà’-wordt nacht-werrek, dà’-doen ik iet ‘oor, ik zel an die van mên vraege of tie Indisch wul gaen ‘aele, daer ‘eb ik wel trek in”. Die vlieger gong iet op. Toen-ik ‘t an d’m vroog zee die: “Im, ik ‘eb veul mêr trek in ‘n lekker gebakke visje met ‘n omme-kantje, non benne de scharretjies op z’n lekkerst”. “Jae, dat zeg jij ‘t ‘êle jaer deur, de scharretjies benne zô lekker dik.” “Nee Im, dà’s iet waer wat of je non zêt; de scharretjies benne iet ‘t ‘êle jaer lekker dik, jij wul ge-weun dà’-ik om nassi of zô gae, dà’s ‘t ‘êle eiere-ete. Mar ik weet ‘t goed ‘emaekt, Im. We motte dan mar ‘olletje-bolletje doen…aars komme me d’r iet ût”.

Holletje-bolletje.

“Dan moeten we maar holletje-bolletje doen, Im, anders komen we er niet uit. Jij wil naar het havenhoofd en ik wil kijken hoe of de voetbalvelden er bij liggen”. Die van mij pakte zijn witte pet van de kapstok en zei: “Zeg het maar, Im”. “Bol”, zei ik. Daar vloog de pet door de lucht en plof….hol. Die van mij had gewonnen en dus op naar het voetbalveld. Wanneer je daar eenmaal bent, kom je strijk en zet bekenden tegen en dat wordt natuurlijk praten over voetballen, daar raakt die van mij ook niet over uitgepraat. Heb je buiten zo staan te kletsen, is het: “Zullen we naar binnen gaan en even iets te drinken nemen?” En ja hoor, dat doen we; tijd genoeg, er zijn geen kleine kinderen, die op ons zitten te wachten en ik moet eerlijk zeggen, ik vind het zo af en toe ook wel gezellig zo even rondkijken op die velden. Vroeger kwamen wij er dikwijls, dat kan je niet vergelijken met nu. Het is of het geld geen rol meer speelt. Bier gaat per meter bij de jeugd of ineens een krat en keiharde muziek vinden zij ook prachtig. De tijden zijn snel veranderd, maar je kunt niet blijven omkijken, vindt je niet? Wat een geluk is? Wanneer je ouder bent hoef je niet aan alles mee te doen. We hebben zo heel wat zitten kletsen en de uurtjes waren omgevlogen. “Kom Im, zullen we naar huis gaan, hier blijven slapen, dat gaat niet, hoor”, zei die van mij. Daar moest ik niet aan denken, geen beter gemak dan eigen dak. Toen wij in huis waren, schrok ik eigenlijk hoe laat het was, ik had helemaal niet op de klok gelet. Ik dacht ineens: Als ik nu nog moet gaan koken en daarna de afwas moet doen, menselief, dat wordt nachtwerk, dat doe ik niet, hoor. Aan die van mij zal ik vragen of hij Indisch wil gaan halen, daar heb ik wel trek in. Die vlieger ging niet op. Op mijn vraag, zei hij: “Im, ik heb veel meer trek in een lekker gebakken visje met een boterham, nu zijn de scharretjes op z’n lekkerst”. “Ja, dat zeg jij het hele jaar door, de scharretjes zijn zo lekker dik.” “Nee Im, dat is niet waar wat je nu zegt, de scharretjes zijn niet ht. hele jaar lekker dik, jij wil ge-woon dat ik om nassi of zo ga, dat is het hele eiren eten. Maar ik weet het goed gemaakt, Im. We moeten dan maar holletjje-bolletje doen.., anders komen wij er niet uit..”!

Niet iedereen kan met drie of vier ballen jongleren. Wat men wel..jong kan leren? Een balletje opgooien voor een goed doel!


Moeders woordeschat.

Onderlest las ik 'n môi gedicht wat zôveul waer'êd bevatte dà'-je allien mar dankbaer ken weze dat-t'r dichters bestaen, die dat prachtig onder woorde kenne brenge. De titel van 't gedicht vin ik al veulzeggend: “Heimwee naar Moeders woordenschat”. De dichter Karel Jonckheere is z'n êge bewust dat-tie over veul woorde beschikt, mar as tie op 'n aevend, “bij ruig weer, de vangst bijien gaert ût z'n rijmen-nette”, dan is 't net of te woorde wel z'n stem , mar iet z'n 'art berêke. 'IJ mist ies. De woorde benne nikszeggend en of tie wul of iet, zên gedachtes gaen ût naer z'n moeder, die mè'-wênig woorde ûtspraeke dee, die leveslang in 't 'art bewaerd blêve. 'T is waer, moeders kenne je, as je as kind verdriet 'eb, met 'n paer woorde trôst geve en ôk blij maeke. Zô weet ik dat mên grôtmoeder as t'r met 'n verjaerdag taert was, an onze gezichte kos zien datte we nog wel 'n twiede stikje taert luste en dan zee ze: ”Och 't is beter ien goeie maeltêd as twie 'al-leve” en onder-de-'and lee ze weer 'n punt taert op ons borretje. Die ûtdrukking van opoe gebruk ik zellef ôk mar al te graeg. 'Oe die moeders en grôtmoeders non an al die ûtdrukkinge kwamme, daer 'eb ik gien antwoord op. Meschien verzonne ze 't somtije zellef. Ik 'eb ôit 'n gezegde 'e 'oord zô treffend, dà'-ken allien mar ût te mond van de vrouw van 'n visser-man komme. In dut geval de vrouw van 'n schipper. De jongste zus van 'n bekende Scheveninger 'eb 't is an me verteld . “Me-broer 'eb 't op te maetschappeleke ladder ver 'ebrocht”, zee ze, “mar dat is iet van êges 'ekomme. Daer benne moeite noch koste voor bespaerd en toe'- me-broer 'eslaegd was , zee me moeder teuge d'm: Jonge, zel je nôit iet vergete dà'-je vaeder voor jou 't zout ût z'n ôge 'êt 'ewreve”. Ik weet dat-tie broer 't iet is vergete, want ik'eb 't t'r pas nog met-'m over 'e'aad. Ze zegge ôk wel: Moeders tred is ût alle aa're 'erkenbaer. Zô ôk Moeders wêze woorde blêve leveslang in 't 'art bewaerd. Dat 'êt te dichter Karel Jonckheere , waer ik mee begon, voor ons zô treffend verwoord in het ge-dicht “Heimwee naar Moeders woordenschat”. Laatst las ik een mooi gedicht, dat zoveel waarheid bevatte, dat je alleen maar dankbaar kan zijn dat er dichters bestaan, die dat prachtig onder woorden kunnen brengen. De titel van het gedicht vind ik al veelzeggend: “Heimwee naar moeders woordenschat”. De dichter Karel Jonckheere is zich bewust dat hij over veel woorden beschikt, maar als hij op een avond “bij ruig weer de vangst bijeen gaart uit zijn rijmennette”, dan is het net of de woorden wel zijn stem, maar niet zijn hart bereiken. Hij mist iets. De woorden zijn nietszeggend en of hij wil of niet, zijn gedachten gaan uit naar zijn moeder, die met weinig woorden uitspraken deed, die levenslang in het hart bewaard bleven. Het is waar, moeders kunnen je, wanneer je als kind verdriet hebt, met een paar woorden troost geven en ook blij maken. Zo weet ik dat mijn grootmoeder, wanneer er op een verjaardag taart was, aan onze gezichten kon zien dat wij nog wel een tweede stukje taart lustten en dan zei ze ”Och, het is beter één goeie maal-tijd als twee halve”. Onder de hand lag ze weer een punt taart op ons bordje. Die uitdrukking van opoe gebruik ik zelf ook maar al te graag. Hoe die moeders en grootmoeders nu aan al die uitdrukkingen kwamen, daar heb ik geen antwoord op. Misschien verzonnen zij het soms wel zelf. Ik heb een gezegde gehoord, zo treffend dat kan alleen maar uit de mond van de vrouw van een visserman komen. In dit geval de vrouw van een schipper. De jongste zus van een bekende Scheveninger heeft het eens aan mij verteld “Mijn broer heeft het op de maatschappelijke ladder ver gebracht”, zei ze, “maar dat is niet van zelf gekomen”. Daar is moeite noch kosten voor gespaard en toen mijn broer was geslaagd, zei mijn moeder tegen hem. “Jongen zal je nooit vergeten dat je vader voor jou het zout uit zijn ogen heeft gewreven.” Ik weet dat die broer het niet is vergeten, want ik heb het er kort geleden nog met hem over gh.ad. Men zegt ook wel: moeders tred is uit alle andere herkenbaar. Zo ook blijven moeders wijze woorden levenslang in het hart bewaard. Dat heeft de dichter Karel Jonckheere, waar ik mee begon, voor ons zo treffend verwoord in het gedicht “Heimwee naar Moeders woordenschat”.

Praete . Menselief ‘ou je stil, we kenne d’r wat van: praete, praete, praete. Watte me non ôk nog motte lêre, ‘n aa’re an ‘t woord te laete.


Pepermuntjies bij opoe.

In mên 'andtas 'eb ik steevast 'n êzere of blikke dôsje, 't verschil weet ik êgelek iet en dat laet me vorders ôk toet-mème. Op 't dôsje staet 'n zêman in olieëgoed met zûdwester en 'n ofbeelding van 'n scheepje op te zê. Mar kom, laen ik non iet zô'n om'ael maeke over dat dôsje, want 't gaet mêr over de in'oud. Ôit 'ebbe d'r snoopies in'ezete van Fischerman, mar ik 'eb t'r peperemuntjies in zitte, zô 'ezêd Wille-mientjies. Azze me urreges benne, laen-ik zegge in 't Muzee of in 'n kerrek en we zitte gezelleg te kalle, dan vraeg ik: ”Wul je soms 'n peperemuntje?” en nege van de tien kêr 'oor ik tan: “Gunst, dà'-kreeg ik vrooger van mên opoe ôk ammaar”. Dat zegge zôwel vrouwe as manne en mêstal dan daerachter: “O en dan smaekte die naer odeklonje....” Of 'n aa're zêt: “Jae, dà'-peperemuntje was warrem, want opoe 'a' ze in d'r sniersgat zitte, mar jae in de kerrek zat je d'r toch lekker op te sabbele”. Deur de jaere 'oor ik tat en dat 'eb me an 't denke 'ezettet. Ik 'a' naemelek 'n lieve gulle opoe, mar ik ken me 'iet 'euge dat ik ôit 'n peperemuntje van d'r 'eb 'e-aad. Wel aa're snoop. Ik doch bij me-êge, ik vraeg 't an me zus of tie weet 'oe dat zat en zij was 't mè-'me iens. We gonge vaek naer me-opoe en êrlek 'ezêd , ôk wel voor de 'eb en 'iele daerom precies bij wat of ze ons gaf. Non schiet in iene in me gedachtes wat of 'n jonge vrouw me ôit -is toevertrouwde toene me over opoe's en opa's 'n klesje 'aa'ne. “Im”, zee ze, “As kind ken je gekke dinge zegge, want op 'n aevend 'oorde we dat opa dôd was, mar we 'aa'ne , zôas benae iederien, twie opa's en van die iene krege we elleke week 'n dubbeltje en toe'-zeeje-me as kind teuge mekander...,.as non mar iet tie opa van 't dubbeltje dôd is....” Om berom te komme op dat peperemuntje van mên opoe Mên zus gaf as miening datte me wel katjiesdrop en griotjies krege, mar meschien von opoe 'n pe-peremuntje wel te grôt en te 'ard voor ons. Wat of ze ôk wel in d'r sniersgat 'a' zitte naes-t'r lêre knip, was 'n kertonne dôsje met Vicks 'oest-bonbons, die benne non nog te kôp. Ik 'eb 't netuurlek ôk met-tie van mên d'r over 'e'aad en jae 'oor ôk zên opoe 'a' altêd peperemuntjies bij d'r en ôk 'ij kende de smaek van odeklonje, mar zee die: “Verschil mot-t'r non ienmael weze, Im”. Ik zellef 'eb dus wel de geweunte , die veul opoe's 'ebbe , mar mên opoe was. 'n bûtebientje. mijn handtas heb ik steevast een ijzer-of blikken doosje, het verschil weet ik eigenlijk niet en dat vind ik ook niet belangrijk. Op het doosje staat een zeeman in oliegoed met zuidwester en een afbeelding van een scheepje op zee. Maar kom, laat ik nu niet zo’n omhaal maken over dat doosje, want het gaat meer over de inhoud. Ooit hebben er snoepjes in gezeten van Fischerman, maar ik heb er pepermuntjes in zitten, zo ge-zegd Wilhelmientjes. Wanneer wij ergens zijn, laat ik zeggen in het Muzee of in een kerk en we zit-ten gezellig te praten, dan vraag ik “Wil je soms een pepermuntje”? en negen van de tien keer hoor ik dan: “Gunst, dat kreeg ik vroeger van mijn opoe ook altijd”. Dat zeggen zowel vrouwen als mannen en meestal dan daar achter: “O en dan smaakten die naar eau de cologne”. Of iemand anders, die zegt: “Ja, dat pepermuntje was warm, want opoe had ze in haar sniersgat (1) zitten, maar in de kerk zat je er toch lekker op te sabbelen. Door de jaren hoor ik dat en dit heeft mij aan het denken gezet. Ik had een lieve gulle opoe, maar ik kan mij niet herinneren dat ik ooit een pepermuntje van haar heb gehad. Wel ander snoepgoed. Ik dacht, ik vraag het aan mijn zus hoe dat zat en zij was het met mij eens. Wij gingen dikwijls naar haar toe en eerlijk gezegd ook wel voor de hep en hielden daarom ook bij wat zij ons gaf. In mijn gedachten schiet iets wat of een jonge vrouw mij ooit eens toevertrouwde, toen wij over opoe' s en opa’s een praatje hadden. “Im”, zei zij, “als kind kan je toch gekke dingen zeggen, want op een avond hoorden wij dat opa dood was, maar wij hadden, zoals bijna iedereen, twee opa’s en van de één kregen wij elke week een dubbeltje en toen zeiden we tegen elkaar … als nu maar niet die opa van het dubbeltje dood is”. Terug naar het pepermuntje van mijn opoe. Mijn zus gaf als mening dat wij wel katjesdrop en griotjes kregen, maar misschien vond opoe een pepermuntje wel te groot en te hard voor ons. Wat zij ook wel in het sniersgat had zitten, naast haar leren knip, was een kartonnen doosje met Vicks hoestbonbons, die nu nog te koop zijn. Ik heb het natuurlijk ook met die van mij er over gehad en ja hoor, ook zijn opoe had altijd peper-muntjes en ook hij kende de smaak van eau de cologne, maar zei hij: “Verschil moet er nu eenmaal zijn, Im”. Ik heb dus wel de gewoonte, die veel opoe’s hebben, maar mijn opoe was..een buitenbeentje. (1) Sniersgat is een specifieke opening op heuphoogte aan de zijkant van de overrok van de kelderdrachtdragende Scheveningse vrouw. Via deze opening kon zij bij een witte zak, die on-der de rok werd gedragen en waarin bijvoorbeeld een portemonnee en snoepgoed werd bewaard.

In mijn jeugd duurde de dagen soms lang, nu denk ik..wat gingen die jeudjaren snel.


Belleblaeze bij 'ûwelek.

‘N dochter van ‘n kennus van ons gong trouwe en ze ‘a’ an ons ‘evraegd of we ôk naer ‘t ge-miente’ûs kwamme. Dat ‘ebbe me ‘edaen. We wazze te vroog; ‘t brûdspaer met-t’r gevolleg was t’r nog iet. Bûte sting ‘n strael mense te wachte op ‘t brûdspaer dat net ‘etrouwd was en nog naer bûte mos komme. Daer ‘aa’ne ze ‘n verrassing voor. As ‘t stel de trappe af zou komme dan zou grôt en klê..belle gaen staen blaeze. Zô ‘ezêd, zô ‘edaen. ‘T brûdspaer verscheen op te trappe en daer wier ‘eblaeze op ‘t leve; ‘onderde zêpbelle dwarrelde deur mekander en ‘t viel me op datte de belle van die môie kleure ‘aa’ne en zô of en toe kwam ‘t zonnetje effe kikke vanachter ‘n donker wollekje vandaen en dan ‘a’ je ien en al kleurepracht. ‘N klêne dreumes liep achter die belle an te ‘olle en wulde ze oppakke. “Is tat weer wat nieuws?”, vroog tie van mên an me. “Jae, ik denk ‘t wel”, ik ‘a’ ‘t ôk nog iet ‘ezien. “Ik von vrooger die lovertjies veul leuker, jij iet, Im”, gong die vorder. “Benietan, mar dà’-wille ze teugewoordeg iet mêr; ‘t maekt zô’n rommel”, zee ik. “Daer benne toch stofzûgers ût’evonne, die je ôk bûte ken gebrukke”. “Jae man, mar d’r benne d’r ôk, die iet mêr wulle dat t’r rêst wor ‘estrôid… Ze vinne: d’r is te veul ‘onger in de wurreld”. Toene-me zô saeme stinge te kalle, kwam onderde’and de brûdsstoet an, waer wij voor kwamme. Effe laeter zatte me in de trou wzael en ‘t êrste wier d’r an ons allemael ‘evraegd om ons mobieltje ût te zette; bekant ‘n ieder ‘a’ d’r ien. Toe’-wier ‘t brûdspaer toe’esproke, mar ik von ‘t zô langdraedeg, dà’-mên gedachtes weer naer dat belleblaeze gonge. Jae, die van mên ‘a’ gelik, lovertjies benne veul leuker, feestelek en rêst staet symbool voor vrucht-baer’êd, toch ôk môi. Neen, bij trouwe motte d’r gien belle ‘eblaeze worre, mar lekker ouwerwes ‘n paer groen-mêsjies met ‘n maa vol mè’-bleidjies van aller’ande blommetjies, net zô as tie mêsjies mè’-Pinkstere nog in veul durrepe voor ‘t ‘ûs strôie, dà’-staet liefelek. D’r gaene in deuze têd zô veul ‘uweleke al weer ‘êl snel ût mekander, dà’-wete we allemael. As je non met z’n alle voor ‘t gemiente’ûs gaet staen belle blaeze ., .ik voor mên zou gien aare symbole wete, die vlugger ût mekander spatte as ’n zêpbel. Of je ze non grôt of klên blaest…, ’t is en blêft ‘n zêpbel.

Bellenblazen bij huwelijk.

Een dochter van een kennis van ons ging trouwen en zij had aan ons gevraagd of wij ook naar het Gemeentehuis kwamen. Dat hebben wij gedaan. Wij waren te vroeg, het bruidspaar en het gevolg was er nog niet. Buiten stond een grote groep mensen te wachten op het bruidspaar, dat zo juist getrouwd was en nog naar buiten moest komen. Daar had men een verrassing voor. Wanneer het stel de trappen af zou komen, dan zou groot en klein…bellen gaan staan blazen. Zo gezegd, zo gedaan. Het echtpaar verscheen op de trappen en daar werd geblazen op het leven. Honderden zeepbellen dwarrelden door elkaar en het viel mij op dat de bellen van die mooie kleu-ren hadden en zo af en toe kwam het zonnetje kijken van achter de donkere wolken en dan had je een en al kleurenpracht. Een kleine dreumes liep achter die bellen aan te hollen en wilde ze oppakken. “Is dat weer iets nieuws?”, vroeg die van mij. “Ja, ik denk het wel”, ik had het ook nog niet gezien. “Ik vond vroeger die lovertjes veel leuker, jij niet, Im”, ging hij verder. “Welja, maar dat wil men tegenwoordig niet meer; het maakt zo’n rommel”, zei ik. “Er zijn toch stofzuigers uitgevonden, die men ook buiten kan gebruiken”. “Ja man, maar er zijn er ook, die niet meer willen dat er rijst wordt gestrooid.., zij vinden, er is te veel honger in de wereld”. Toen wij zo samen stonden te praten, kwam onder de hand de bruidstoet aan, waar wij voor kwa-men. Even later zaten wij in de trouwzaal en aan ons allemaal werd eerst gevraagd om ons mobieltje uit te zetten; bijna iedereen had er één. Het bruidspaar werd toegesproken, maar ik vond het zo langdradig, dat mijn gedachten weer naar dat bellenblazen gingen. Ja, die van mij had gelijk, lovertjes zijn veel leuker, feestelijk en rijst staat symbool voor vrucht-baarheid, toch ook mooi. Neen, bij trouwen moeten er geen bellen worden geblazen, maar lekker ouderwets een paar groen-meisjes met een mand vol met blaadjes van allerhande bloemetjes, net zoals meisjes met Pinksteren nog in veel dorpen voor het huis strooien, dat staat lieflijk. Er gaan in deze tijd zo veel huwelijken al weer heel snel uit elkaar, dat weten wij allemaal. Wanneer je nu met z’n allen voor het Gemeentehuis gaat staan te bellenblazen.., ik voor mij zou geen andere symbolen weten, die vluggeruit elkaar spatten, dan een zeepbel. Of je ze nu groot of klein blaast.., het is en blijft een zeepbel.

Uwelek. Om ‘n ‘uwelek goed te ‘ouwe mot men z’n êge ammaar bezinne. Ien goeie raed, klopt sleur an de deur, laet-tie nôit iet naer binne.,


Op de oude pier, moeder en ’n Meuje van Immetje. Collextie Fam. Moen-Knoester

Oud ’Ollanse ûtdrukkinge.

Van praete komt praete. Omdat ik ôk 'n babbelkous ben, 'eb ik ondervonne dà'-je somtij-je de klippe mot omzêle om gien woorde om 'n woord te krêge. Dà’-komt nog-al-d'r-is voor, 'oor. Laen ik 'n voorbeeld geve. Van de week sting ik te kalle met 'n ouwe kennus en we 'aane 't over 'n aa're kennus, die we al-letwie van vrooger kenne. “Gunst 'oe zou ze 't maeke?,” zee ik. “Wel Im, as ik je non vertel dat ik Mina pas ben teuge 'ekomme.“ “Daer 'oor ik van op, Truus, 'oe zag ze d'r ût?”. Vroog ik. “As je 't mên vraegt, von ik dat ze d'r nog al koudvorstig ût zag”. Was 't antwoord. “ 'Oe zag ze d'r ût..zee je..?” “Im, je verstae'-toch wel 'Ollans, geweun koudvorstig”. “Neem me iet kwaelek, Truus, mar ik begrêp 't nog iet; ik 'eb dut woord van me leve nog nôit 'iet 'e'oord, 't klinkt zô raer”. Dà'-viel 'iet goed bij Truus. Zij vond 't raer dat ik dat woord 'iet kende. Mar al met al wis ik nog 'iet 'oe Mina d'r ût zag en ik was toch nieuwsgierig. Dus waegde ik 't t'r mar weer op deur vorder te vraege. ‘Oewel wat ekketekkerig, vertelde Truus toch 'oe en wat en ik kos t'r ût opmaeke asdat 't mè'-Mina wel goed ging, mar allienig kos ze slecht teuge de kou, 'n beetje nach'vorst voelde ze al in d'r biene. Onderwêl Truus mên 't zô vertelde, ging d'r 'n lichje bij me op. Kou en vorst, die combinaesie mò'-je maeke om an dut koudvorstig te komme. 'T blêkt 'n 'êl oud gezegde te weze, ik 'a'-'m nog nôit deur iemand 'ore bezige. Lans, lans, wat is onze 'Ollanse tael moeilek te deurvorse. Zô ik al zee, je ken deur 'n woord...woorde krêge en dan is t'r 'iet zô mar 't leste woordje over 'es-proke. Mar gelukkig benne Truus en ik goed ût mekander 'egaen, mar as ik t'r weer teuge 't lêf lôp, zel ik wel goed op me-woorde lette.

Oud-hollandse uitdrukkingen.

Van praten komt praten. Omdat ik ook een babbelkous ben, heb ik ondervonden dat je soms de klippen moet omzeilen om geen woorden om een woord te krijgen. Dat komt nog al eens voor, hoor. Laat ik een voorbeeld geven. Van de week stond ik te praten met een oude bekende en we hadden het over een andere kennis, die we beiden van vroeger kenden. “Gunst, hoe zal zij het maken?”, zei ik. “Wel Im, als ik je nu vertel dat ik Mina pas ben tegengekomen”. “Daar hoor ik van op, Truus, hoe zag ze er uit”, vroeg ik. “Als je het mij vraagt, vond ik dat ze er nog al koudvorstig uit zag”, was het antwoord. “Hoe zag ze er dan uit zei je?” “Im, je verstaat toch wel Hollands, gewoon koudvorstig”. “Neem me niet kwalijk , Truus, maar ik begrijp het nog niet; ik heb dit woord van mijn leven nog nooit gehoord, het klinkt zo raar”. Dat viel niet goed bij Truus. Zij vond het raar dat ik dat woord niet kende. Maar al met al wist ik nog niet hoe Mina er uit zag en ik was toch nieuwsgierig. Dus waagde ik het er maar weer op door verder te vragen. Hoewel wat kattig, vertelde Truus toch hoe en wat en daar kon ik uit opmaken dat het met Mina wel goed ging, maar alleen kon zij slecht tegen de kou, een beetje nachtvorst voelde zij al in haar benen. Onderwijl Truus het mij vertelde, kwam ineens bij mij op, kou en vorst, die combinatie moet je ma-ken om aan dat koudvorstig te komen. Lans, lans, wat ís onze taal soms moeilijk te doorvorsen; Zo ik al zei, je kunt door een woord woor-den krijgen dan is er niet zo maar het laatste woordje over gesproken. Maar gelukkig zijn Truus en ik goed uit elkaar gegaan, maar wanneer ik haar weer tegen het lijf loop, zal ik wel goed op mijn woorden letten.
Nadruk verboden Immetje
<< Vorige Volgende >>
...home Geplaatst op 28-01-2019 en 1522 keer gelezen Like dit 545 Liked