O V E R P E I N Z I N G E N door I M M E T J E deel 14

Klassefoto Koningin Emmaschool Stevinstraat. Collectie Muzee Scheveningen

Onbeschreve blad.

“Kik-is Im, 'ier 'è'-je weer 'n staepeltje, daer ken je je pennevruchte weer op kwêt”.. Die van mên over'andegt me 'n stel pampiere, waervan de voorkant is bedrukt en de achterkant nog blanco is, aars 'ezêd nog onbeschreve.. Non 'êt-tie van mên netuurlek grôt gelik, ik ken al die lege achterkante volschrêve. Zûnig'êd met vlêt bouwt 'ûze as kastele, nietan. 'IJ zel 't nôit 'ardop zegge, mar as ik zit te schrêve, dan 'ou ik me waffel en 'êt-tie rust. (dà'- benne zô mên gedachtes dan 'oor). Ik zel 't-tan mar ôk iet an d'm vraege. 'IJ zel me verbaesd ankikke en 'ôfdschuddend zegge: “Im, Im, ; Oe 'ael je 't in je 'ôfd”. Onderwêl ik dut zit te schrêve, 'oor ik in de vorte in de straet 'n vrolek gekwetter. Benne dat non straetmosjies, vraeg ik me of. Wacht 't gelûd komt naederbij. Neen 't benne gien straetmosjies. Zô bedien komme ze 'ier langs 't 'ûs en dan ken ik voor 't raem gaen staen om te kikke 'oe of wat. Effe me pen op me 'allef beschreve blad legge en non geniete van wat ik al kwetterend langs zie komme, 't is 'n rij kleuters, 'ôgût vêf jaer. Twie juffrouwe lôpe mee met-tat oleke stel. Wat mên non zô opvalt? Gien van die kindere lôpe met 'n mobieltje of 'n knuffel of 'n aar speultje. Neen, 't doet aarsom wat ouwerwes an. Ze lôpe 'and in 'and, allemael môi an'eklêd, goed verzurregd, lekkere rôie kôntjies, op'esnmukt en op'esnebt. Ze gaene vast en zeker naer ien of aar feest, want zô te 'ore 'ebbe ze non al vóórpret. D'r kinderstemmetjies klinke 'ôg en 'elder, gelik 't weertje vandaeg de zon staet 'ôg an 'n strek-blauwe 'emel. Och, och, kikke ze stappe, al lachende en ze 'ebbe d'r gien bezwui van 'oe koddeg ze benne om te zien voor ons volwassene. Langzaem mar zeker worre de gelui-je zachter en zachter, ze benne de buurt ût en 'ebbe al d'r jolijt mee'enome. Toch 'ebbe ze 'n douseurtje voor me nae'elaete. Mè'-grôt genoege 'eb ik naer ze staen kikke. As ik me pen weer opneem om vorder te schrêve op me 'allef beschreve blad, weet ik ien ding ze-ker. Al die kleuters benne schatrik, ze bezitte allemael nog 'n onbeschreve blad. Kijk eens Im, hier heb je weer een stapeltje, daar kun je je pennevruchten weer op kwijt. Die van mij overhandigt mij wat papier, waarvan de voorkant is bedrukt en de achterkant nog blanco is, anders gezegd nog onbeschreven. Nu heeft die van mij natuurlijk groot gelijk, ik kan al die lege achterkanten volschrijven. Zuinigheid met vlijt bouwt huizen als kastelen, zo is het toch. Hij zal het nooit hardop zeggen, maar als ik zit te schrijven, dan hou ik mijn mond en heeft hij rust (dat zijn zo mijn gedachten dan hoor). Ik zal het dan ook maar niet aan hem vragen. Hij zal mij verbaasd aankijken en hoofdschuddend zeggen: “Im, hoe haal je het in je hoofd”. Terwijl ik dit zit te schrijven, hoor ik in de verte in de straat een vrolijk gekwetter. Zijn dat nu straatmusjes?, vraag ik mij af. Wacht het geluid komt naderbij. Neen, het zijn geen straatmusjes, ze komen zo hier langs het huis en dan kan ik voor het raam gaan staan om te kijken hoe of wat. Even mijn pen maar op mijn half beschreven blad leggen en nu genieten van wat ik al kwetterend langs zie komen. Het is een rij kleuters, hooguit vijf jaar. Twee juffrouwen lopen mee met dat oleke stel. Wat mij nu zo opvalt? Geen van die kinderen lopen met een mobieltje of een knuffel of een ander stuk speelgoed. Nee, het doet wat ouderwets aan. Ze lopen hand in hand, allemaal mooi aangekleed, goed verzorgd, lekkere rode wangen, een keurig gezicht. Ze gaan vast en zeker naar één of ander feest, want zo te horen hebben zij nu al voorpret. De kinderstemmetjes klinken hoog en helder, net als het weer vandaag, de zon staat hoog aan een strak blauwe hemel . Och, och, kijken ze stappen al lachende en ze hebben er geen idee van hoe koddig ze zijn om te zien voor ons volwassenen. Langzaam maar zeker worden de geluiden zachter en zachter, ze gaan de buurt uit en hebben al hun jolijt meegenomen. Toch hebben ze een kadootje voor mij achter gelaten. Met groot genoegen heb ik naar hen staan kijken. Wanneer ik mijn pen weer opneem om verder te schrijven op mijn half beschreven blad, weet ik één ding zeker. Al die kleuters zijn schatrijk, zij bezitten allemaal nog een onbeschreven blad.

De allermooiste sterren ziet men in lachende kinderogen.


Twee Scheveningse vrouwen kijken de haringvloot na. Collectie Muzee Scheveningen

Ôge.

“Ôge, dà’-benne de spiegels van de ziel”. Dà’s ‘n oud gezegde. Of tat non êlemael zô is, dà-weet-ik êgelek iet, want t’r benne d’r ôk bij, die van die grôte ‘eldere ôge ‘ebbe en toch de boel kenne beduvele van ‘eb ik jou daer, nietan? Ien ding is wel waer: ôge speule ‘n grôte rol in ons leve en ôk in ons taelgebruk. Wel, we zelle d’r ‘n paer ôge-blikke an wij-je. Zô of en toe mò’- je wel-d’r-is ‘n ôgje toeknêpe, je ken ôk je ôg op ies laete valle, of aars ‘ezêd, ies in ôgeschouw neme, of schalleks effe ‘n knipôg geve. We praete ôk over ‘n ôgwenk, of we motte ‘n ôgje in ‘t zêl ‘ouwe en lans, wat ‘n opluchting ach-terof, as je deur ‘t ôg van ‘n naeld ben ‘egaen. D’r benne d’r nog veul en veul mêr, mar zôas ik al zee, ‘n paer ôgeblikke zelle we d’r an wij-je en gien ure. Berom kommende op ôge. Ôge kenne praete, dat ‘eb ik pas ondervonne. Zô jûlie wete ‘ou ik van kalle en zit nog al d’r is op me praetstoel, lekker zô op me gemakje. Daer ‘a’ ik onderlest ‘n preitje met ‘n ouwere Scheveningse vrouw in dracht; zô’n gezellig ver-trouwd beeld, dà’-me doet denke an me-’opoe. Ze was an ‘t vertelle over vrooger, ût te têd toe d’r man nog voer en d’r kindere nog klên wazze. “Pand”*) , zee ze, “Waer is te têd ‘ebleve; ik zie me nog staen as me man weer naer zê mos en ik met- te kindere-‘m ût sting te zwaaie. Jae, zeeje sommigte teuge me, je ben zeker blij dat-tie naer zê gaet, je staet t’r zô lachende bij. Kind, de mense wisse iet waer ze ‘t over ‘aa’ne. Ik mos toch lache voor de kindere, mar ik sting stiekum te krête…”. Onderwêl ze dat an me zat te vertelle lachte ze vrindelek naer me. Achter die lieve lach zag ik de traene opdringe, mar ze-‘iel ze in. Ik moch ze-ôk iet zien. Mar wà’-ik wel zag….? Dat zukke ôge, die naer je lache deur d’r verdriet ‘één , de-allermôiste ôge benne, die op te wurreld bestaen. **) koosnaampje Ogen zijn de spiegels van de ziel. Dat is een oud gezegde. Of dat nu helemaal zo is, dat weet ik eigenlijk niet, want er zijn er ook, die van die grote heldere ogen hebben en toch de boel kunnen beduvelen van heb ik jou daar, zo is het toch? Eén ding is wel waar, ogen spelen een grote rol in ons leven en in ons taalgebruik. Wel, we zullen er een paar ogenblikken aan wijden. Zo af en toe moet je wel eens een oogje toeknijpen, je kunt ook je oog op iets laten vallen, of anders gezegd, iets in ogenschouw nemen, ook schalks even een knipoog geven. We praten ook over een oogwenk, of wij moeten een oogje in het zeil houden en mensenlief, wat een opluchting achteraf, als je door het oog van een naald bent gegaan. Er zijn er nog veel meer, maar zoals ik al zei: een paar ogenblikken zullen wij er aan wijden en geen uren. Maar terugkomende op ogen. Ogen kunnen praten, dat heb ik pas nog ondervonden. Jullie weten wel, ik hou van praten en zit dus nog al eens op mijn praatstoel, lekker zo op mijn gemakje. Daar had ik laatst een praatje met een oude Scheveningse vrouw in klederdracht, een vertrouwd beeld, dat mij doet denken aan mijn opoe. Zij was aan het vertellen over vroeger, uit de tijd, dat haar man nog voer en haar kinderen nog klein waren. “Pand”, zei zij, “waar is de tijd gebleven; ik zie mij nog staan wanneer mijn man weer naar zee moest en ik, met de kinderen, hem stond uit te zwaaien. Ja, zeiden sommigen tegen mij, je bent zeker blij dat hij naar zee gaat, je staat er zo lachende bij. Kind, de mensen wisten niet waar ze het over hadden. Ik moest toch lachen voor de kinderen, maar ik stond stiekem te huilen ..”. Terwijl zij dat aan mij zat te vertellen lachte ze vriendelijk naar mij. Achter die lieve lach zag ik de tranen opdringen, maar zij hield ze in. Ik mocht ze ook niet zien. Maar wat ik wel zag…? Dat zulke ogen, die naar je lachen door hun verdriet heen, de allermooiste ogen zijn, die op de wereld bestaan.

Wieg-‘erinneringe-jewêlekisje.

"Wach' mar, geef mar 'ier, dà'-doen ik wel voor je" 'oorde ik en de-ouste zeun pakte de vullesbak van me an. "Zô, dà's braef", zee ik. "Mò'-je nog boo’schoppe 'ebbe?", vroog te jongste. " 'Oe zô, kind" "Benon, dan ‘? ael ik ze voor je". "Jae, as je wul, mag je voor mên naer de groenteboer om aerepele". Weg was tie. Zô verstreke d'r 'n paer daege datte de jonges zô gewillig wazze. Wat zel daer achter zitte?Ik 'a' ’t met-tie van mên d'r over. "Im", zee die, "let op, die komme alletwie met 'n slecht report naer 'ûs; dà's iet normael: mot ik dut, mot ik tat? Dà's gien zûvere koffie". Dat von ik ôk, mar 't was wel makkelek, twie van die be'ulpzaeme kindere in 'ûs. 'T 'êt iet lang 'edierd. Op 'n middag kwam ien van de twie naer de keuke en vroog: “Waer is tie wieg 'ebleve, die in 't kaemertje sting"? "Die wieg is naer meuje Corrie". "Naer meuje Corrie? Dus krêge wij gien baby"? "Neen, ik 'eb nieuwe gedêntjies 'emaekt en zô wat tiere-letêntjies en non is te wieg weer as nieuwt". Of'elôpe was ’t met-te 'ullep van die twie. 'T was weer zô as 't was; ik mos alles weer zellef doen. Ze-'aa'ne gien têd mêr, veuls te druk met-t'r 'ûswerrek. Gelukkig alletwie 'n pracht report. Ik 'eb t'r vaek, zô van binne' om motte lache. Wà'-wazze ze bezurregd om me en dà'-dee me goed. Dà-ik aller'ande klusjies dee voor femilie en vrinde, dà'-wazze ze geweun, mar 'n wieg opknappe 'aa'ne ze nog iet mee'emaekt. Dus 'aa'ne ze zô d'r êge gedachtes. Dut is ien van die kos'baere 'errinneringe, die ik 'eb op'eborrege in mên jewêlekisje, zô as ik jûlie al is 'eb verteld en waervan ik allien 't slotje ken ope maeke. Ik lôp t'r iet vaek mee te kôp, zô 'ezêd. Daer benne kosbaere jewêle ôk iet voor. Of en toe maek ik 't kisje is ope en dan bekik ik t'r ien; êrlik, teuge jûlie 'ezêd, ik 'eb 'êl wat van die klênôde. Daer ben ik grôs op en wà-ik zô môi vin: Ôk 't klênste edelstientje ‘êt z'n schitterende fonkeling.

Wieg-herinnering-juwelenkistje.

“Wacht maar, geef maar hier, dat doe ik wel voor je”, hoorde ik en de oudste zoon pakte de vuilnis-bak van mij aan. “Moet u nog boodschappen hebben”?, vroeg de jongste. “Hoe zo, kind ?” “Wel, dan haal ik ze wel”. “Ja, als je wil mag je voor mij naar de groenteboer om aardappelen”. Weg was hij. Zo verstreken er een paar dagen, terwijl de jongens zo gewillig waren. Wat zal daar achter zitten? Ik sprak er met die van mij over. “Im”, zei hij, ”let op, die komen alle twee met een slecht rapport naar huis, het is niet normaal: moet ik dit, moet ik dat? Dat is geen zuivere koffie”. Ik vond dat ook, maar het is wel gemakkelijk, twee van die behulpzame kinderen in huis. Het heeft echter niet lang geduurd. Op een middag kwam één van de twee naar mij toe in de keuken en vroeg: “Waar is die wieg geble-ven, die in het kamertje stond”? “Die wieg is naar tante Corrie”. “Naar tante Corrie? Dus krijgen wij geen baby”? “Nee, ik heb nieuwe gordijntjes gemaakt en zo wat tiereletijntjes en nu is de wieg weer als nieuw”. Afgelopen was het met de hulp van die twee. Het was weer zoals het was, ik moest alles weer zelf doen. Zij hadden geen tijd meer, te druk met het huiswerk, gelukkig hadden beiden een prachtig rapport. Ik heb er dikwijls van binnen om moeten lachen. Wat waren zij bezorgd om mij en dat deed mij goed. Dat ik allerhande klusjes deed voor familie en vrienden, dat waren zij gewend, maar een wieg op-knappen, dat hadden zij nog niet meegemaakt. Dus hadden zij hun eigen gedachten. Dit is één van die kostbare herinneringen, die ik heb opgeborgen in mijn juwelenkistje, zoals ik heb verteld en waarvan ik alleen het slotje kan open maken. Ik loop er niet vaak mee te koop, zo gezegd. Daar zijn kostbare juwelen ook niet voor. Af en toe maak ik het kistje open en dan bekijk ik er één. Eerlijk tegen jullie gezegd, ik heb heel wat van die kleinnoden. Daar ben ik trots op en wat ik zo mooi vind: Ook het kleinste edelsteentje heeft zijn schittterende fonkeling.

'N zêmansvrouw 'n krukkebeschikster ?“

“Jae 'oor Im, vrooger was alles beter, dà'-wete we non wel “, zee 'n jonge buurvrouw 'n beetje ekke-tekkerig teuge me. Toch denk ik wel gelik te-'ebbe, mar meschien ken ik beter zegge: “vrooger was alles aars”. Non gôie ze alles wat of ze kwêt wulle mar op straet en as je daer wat van zêt krêg je as antwoord: 'Daer betaele we toch belasting voor”! Mar laen ik 'n aar voorbeeld geve. 'N verael van 'n vrindin van me geeft goed weer 'oe 't -t'r vrooger toegong. Ze weunde as jong mêsje in de Wijtingstraet. D'r vaeder was visserman en vanzellevers mêr op zê as thûs. De kêre dat-'t 'êle gezin an taefel zat om de maeltêd te nuttige wazze dus kosbaer. Zô ôk op 'n aevend. Ze zatte lekker te ete toe'-d'r teuge 't raem wier 'etikt en d'r moeder 'oorde rope: “Komje, 'è, kom je nog...”? Mên vrindin d'r vaeder zee: “Je blêft 'ier, 'oor”, mar effe laeter wier d'r weer teuge 't raem 'etikt en 'erope: “Kom je non nog of iet”? D'r moeder sting van taefel op en d'r vaeder zee: Vrouw, je blêf binne”, onderwêl 'iel die d'r vast an d'r schorteband. Wà'-dee ze toen? Ze maekte d''r schort los e die 'iel de man in z'n 'ande en z'n vrouw stapte naer bûte. Zij von dà'-ze 'n plicht 'a' en die kos ze iet verzaeke: elleke week mos gezaemelek achter 't 'ûs de poort 'eboend worre en dà'-deeje de vrouwe mè'-mekander. Voor en achter 't ûs mos 't vóór de Zundag proper weze en dà'-gong echt vóór alles. De moeder van mên vrindin was 'n rustege, lieve vrouw en von 't fên as t'r man thûs was, mar 'ij 'a' d'r gien bezwui van 'oe 't gezin, as 'ij op zê was, rêlde en zêlde. Netuurlek wis-tie wel dà'-z'n vrouw d'r voor zurregde dat-'t 'ûs'ouwe ordentelek verliep, 'n zêmans-vrouw mos non ienmael 'n krukkebeschikster zên, dat 'oorde zô. 'Oe de vrouwe mè'-mekander deur-de-weeks alles bekonkelde, daer stonge de manne bûte. Omdatte de vrouwe veul allien wazze, 'aa'ne ze 'n band mè'-mekander en kozze ze in sturrem en on-tij bij mekander schûle en de zurrege dêle, dus onder gien beding reuzie. Liever dan mar effe onmin mè'-je man, dà'-gaet wel weer over. Dat-tie je iet an je schorteband kos vast'ouwe, dà'- maekte niks ût. Ze 'aa'ne ommers de 'uweleksband, die vrooger 'êl wat (h)echter was.

Een zeemansvrouw, een bazige vrouw?

“Ja hoor Im, vroeger was alles beter, dat weten wij nu wel”, zei een jonge buurvrouw, een beetje knorrig tegen mij. Toch denk ik wel gelijk te hebben , maar misschien kan ik beter zeggen” vroeger was alles anders”. Nu gooit men alles wat men kwijt wil zo maar op straat en wanneer je daar iets van zegt, krijg je als antwoord: “Daar betalen wij toch belasting voor”! Maar laat ik een ander voorbeeld geven. Een verhaal van een vriendin geeft goed weer hoe het vroeger toeging. Zij woonde als jong meisje in de Wijtingstraat. Haar vader was visserman en van zelf meer op zee dan thuis. Het aantal keren dat het hele gezin aan tafel zat om de maaltijd te gebruiken, waren kostbaar. Zo ook op een avond. Ze zaten lekker te ete?n, toen er tegen het raam werd getikt en haar moeder hoorde roepen: “Kom je, hé kom je nog..”? “Mijn vriendin ?haar vader zei:”Je blijft hier, hoor”, maar even later werd er weer tegen het raam getikt en geroepen: “Kom je nu noch of niet”? “Haar moeder stond op van tafel en haar vader zei: “Vrouw, je blijft binnen”, onderwijl hield hij haar vast aan haar schorteband. Wat deed zij toen? Ze maakte haar schorteband los en de man hield die in zijn handen; zijn vrouw stapte naar buiten. Zij vond dat zij een plicht had en die kon zij niet verzaken; elke week moest gezamenlijk achter het huis de poort worden geboend en dat deden de vrouwen met elkaar. Voor en achter het huis moest het vóór de Zondag proper zijn en dat ging echt vóór alles. De moeder van mijn vriendin was een rustige lieve vrouw en vond het fijn wanneer haar man thuis was, maar hij had er geen idee van hoe het gezin, wanneer hij op zee was, reilde en zeilde. Natuurlijk wist hij wel dat zijn vrouw er voor zorgde dat het huishouden ordentelijk verliep, een zeemansvrouw moet nu eenmaal een bazige vrouw zijn. Hoe de vrouwen door-de-weeks alles regelden, daar stonden de mannen buiten. Omdat de vrouwen veel alleen waren, hadden zij met elkaar een band en konden zij bij storm en on-tij bij elkaar schuilen en zorgen delen, dus onder geen beding ruzie. Liever maar even onmin met je man, dat gaat wel weer over. Dat hij je dan niet aan je schorteband kon vasthouden, dat maakte dan niets uit. Ze hadden immers de huwelijksband, die vroeger wel wat (h)echter was.

Op Schevening weunde ‘n Kniertje, Die dol was op ’n pleziertje. Ze ‘a’ amaar lol, mar dronk nôit alce’ol, as ze dorst ‘a’ zellefs gien biertje.


Meuje Wullemên weer berom.

September 1945, ‘n straelende naezeumerdag. Zô ien dat alle kleure môier en voller schêne. Op zô’n dag zien-ik me-moeder , grôs met ‘n grôte schael kokebak, de kaemer binnekomme. We zatte allemael rond-te taefel ons al te verlekkere, dà-wor smulle. Me-moeder ‘a’ ure staen bakke. Ze ‘a’ ‘n zak tarrewe-blom ‘ekrege, mellekpoeier, eierepoeier en ‘n paer flesse slaeolie.!. Wat ‘n rikdom zô kort nae die verschrikkeleke ‘ongerwinter. “Jûlie kenne ete zôveul as jûlie wulle, ik-‘eb mêr as genog”, zee me moeder, “ me-‘ebbe lang genog alles motte ontbere”. Op taefel stinge ôk ‘n paer borretjies met taer op blokke kunst-‘oning, mar dà’-smaekte best ‘oor. Die septemberdag ‘a’ nog ies bezonders. Onze lievelingsmeut ‘aa’ne we ôk weer in ons midde. Lange têd ‘a’ ze in Op’eusde, Gelderland, in‘eweund bij ‘n boerefemilie. Op ‘n kwaeje dag mos ze d’r ‘uisje ût op Scheveninge omdat ze allienstaend was. Dat was ‘n klap voor d’r en ôk voor ons, want Meuje Wullemên sting dag en nacht voor ons klaer; ze ‘ielep me moeder waer ze mar kos. Op iene was ze wêd van ons weg. Wel lee d’r elleke week ‘n dikke brief van d’r in de bus. Zô -‘aa’ne me toch ‘n beetje contact met-t’r. Mar ‘oe blij wazze me toe’-ze weer op Scheveninge weunde, iet mêr in d’r êge ‘ûs, bij ons op ‘t ‘ookje. Neen, wij weunde nog in de-’Aeg, want ons ‘ûs besting geniens mêr. Mar goed, non was t’r feest; allemael wazze me deur de oorlogsjaere één’ekomme en netuurlek wazze de volwassene dankbaer. Wij, as kindere, ‘aa’ne daer iet zô’n bezwui van. Neen, we zatte, zô ‘ezêd, de kreukels ût ons buk te ete. Me-moeder ‘a’ ommers ’ezêd: ete jûlie mar zôveul as jûlie luste en wat wul je: kindere en koke-bak ? Me-meuje Wullemên at op t’r gemakje. Ze ‘a’ ien voordêl ‘e’aad in dat Op’eusde, ze ‘a’ gien ‘onger ‘eleeje, ete genog; mar toch ammaar ‘n leeg gevoel. Ze miste ons allemael en non ze zô bij ons weer in de midde zat, was ze wat an’edaen en kwamme d’r waeterlanders in d’r ôge. Toe’-‘oorde ik me vaeder zegge: “Mêntje, traene van ontroering in je-‘ôge, dan ‘è-je ‘n regebôg in je-‘art…”! Kik, dat ‘oorde non krek bij zô’n môie kleur-rikke septemberdag in 1945.

Tante Willemien weer terug.

September 1945, een stralende nazomerdag. Zo één dat alle kleuren mooier en voller lijken. Op zo'n dag zie ik mijn moeder met een grote schaal pannekoeken de kamer binnenkomen. We zaten ons allemaal al te verlekkeren, dat wordt smullen. Mijn moeder had uren staan bakken. Zij had een zak tarwebloem gekregen en melkpoeder, eierpoeder en een paar flessen slaolie…! Wat een rijkdom zo kort na de hongerwinter. “Je kunt zoveel eten als je wilt, ik heb meer dan genoeg”, zei mijn moeder, “we hebben lang genoeg veel moeten ontberen”. Op tafel stonden ook nog een paar bordjes met blokjes kunsthoning, dat smaakte best hoor. Deze septemberdag had nog iets byzonders. Onze lievelingstante was ook weer in ons midden. Lange tijd had zij in Opheusden Gelderland bij een boerenfamilie gewoond. Op een kwade dag moest zij haar woning op Scheveningen verlaten omdat zij alleenstaand was. Dat was een klap voor haar en ook voor ons, want tante Willemien stond dag en nacht voor ons klaar en hielp mijn moeder waar zij maar kon. Opeens was ze zo ver van ons weg. Wel lag er elke week een dikke brief van haar in de bus. Zo hadden we nog enigszins kontakt met haar. Wij waren wat blij toen zij weer op Scheveningen woonde, niet meer in hetzelfde huis, waar zij voor die tijd woonde en wij woonden in Den Haag, want ons huis van vroeger bestond helemaal niet meer. Maar nu was er feest; we waren allemaal door de oorlogsjaren heen gekomen en natuurlijk waren vooral de volwassenen dankbaar. Wij kinderen hadden daar niet zo'n idee van. Wij zaten zo gezegd: “de kreukels uit onze buik te eten”. Mijn moeder had immers gezegd eten jullie maar zoveel als jullie lusten en...kinderen en pannekoe-ken, wat wil je. Tante Willemien at rustig aan, zij had het voordeel gehad in Opheusden dat zij geen honger had ge-leden, wel eten genoeg, maar toch een leeg gevoel. Zij had ons erg gemist en nu zij zo in ons midden zat, was zij wat aangedaan en kwamen de water-landers. Toen hoorde ik mijn vader zeggen: ”Mientje, tranen in je ogen van ontroering, dan heb je een regenboog in je hart”.

Visnetje.

Klên Jantje wou iens ût visse gaen mar och, 'ij 'a 'gien 'engel, Toen-nam die z'n vaeders wandelstok wel foei,wel foei zô'n stoute bengel...

Jae, netuurlek is 't mis'egaen en is te wandelstok van Jantje z'n vaeder in stikke 'ebroke. Mar mè'-Jantje is 't goed of'elôpe en ach gêtje lief, ondeugende jongens 'ebbe ammaar bestaen. 'T mag 'iet, mar as tat non 't 'erregste is. Je mot toch van binne om die rakkers lache. Wij 'aa'ne 'n buurman, die toen die 'n jongetje was ôk 'n kêr met 'n paer kammeraede 'a' of'esproke om stekelbaersjies te gaen vange. 'IJ 'a' wel 'n 'engel, mar gien schepnetje en toch wulde die met-te jonges mee. Goeie raed was dier, mar op iene 'a' die 'n inval. Zên moeder zette altêd , as ze 's-aevens naer bed gong, krulspelde in d'r 'aer en om die krulle over-dag in fesoen te 'ouwe, dee ze d'r 'n netje over, zô'n ragfên 'aernetje. 'IJ wis dà'-z'n moeder d'r altêd ien op t'r nachkasje 'a' legge, zô 'ezêd as reserve en dat 'aernetje 'a' die toen 'eklauwd en is mè'-z'n vrinde op stekelbaers-jacht 'egaen. Toen die berom naer 'ûs gong, 'êt-tie 't 'aernetje op straet weg'egôid en gien woord 'erept over wat-tie die middag 'a' ût'-espookt. Z'n moeder 'a' daege d'r nae nog lôpe zooke naer dat 'aernetje wat volges 'uur, zô plotsklaps van d'r nachkasje was verdwene. As z'n moeder 't t'r over 'a', 'iel-die z'n kaeke stêf op mekander; 'ij 'a' 't lef iet om 't an d'r te vertelle. Jae, wel mos-tie, as tie z'n moeder, met-t'r 'aernetje netjies om d'r êge 'ezette krulle, zag, of tie wulde of iet, an die stekelbaerze-middag denke; 't zat-'m toch iet lekker. Jaere laeter 'êt-tie op 'n Sundereklaes-aevend in 'n gedich'je kenne vertelle waer of tat 'aernetje toendertêd was verdaegd en 'ebbe z'n ouwers d'r 'artelek om motte lache. Ôk wij 'ebbe 'elache toe'-de buurman 't ons vertelde, want zukke onschuldege deugniete magge van ons blêve bestaen en die ver'aele benne allien mar gezellig, net zô as 'n dag ût visse gaen ôk 'êl ge-zellig ken weze. Bedenk tan wel ien ding: vis nôit iet naer complimente..je vang-tan allien mar bot!

Klein Jantje wou eens uit vissen gaan, Maar och, hij had geen hengel. Toen nam hij zijn vaders wandelstok, wel foei, wel foei zo’n stoute bengel.

Ja, natuurlijk is het misgegaan en is de wandelstok van Jantje z’n vader in stukken gebroken. Maar met Jantje is het goed afgelopen en ondeugende jongens hebben altijd bestaan. Het mag niet, maar als dit nu het ergste is. Je moet toch van binnen om die rakkers lachen. Wij hadden een buurman, die toen hij een jongetje was, ook eens met een paar kammeraden had af-gesproken om stekelbaarsjes te gaan vangen. Hij had wel een hengel, maar geen schepnetje en toch wilde hij met de jongens mee. Goede raad was duur , maar in eens had hij een inval. Zijn moeder zette altijd, als zij ‘s avonds naar bed ging, krulsspelden in haar haar en om die krullen overdag in fatsoen te houden, deed zij er een netje over, zo’n ragfijn haarnetje. Hij wist dat zijn moeder er altijd één op haar nachtkastje had liggen, zo gezegd als reserve en dat haarnetje had hij toen gepikt en is met zijn vrienden op stekelbaars-jacht gegaan. Toen hij terug naar huis ging heeft hij het haarnetje op straat weg gegooid en geen woord gerept over wat hij die middag had uitgespookt. Zijn moeder had dagen daarna nog lopen zoeken naar dat haarnetje, dat volgens haar zo plotsklaps van haar nachtkastje was verdwenen. Wanneer zijn moeder er over sprak, hield hij z’n kaken stijf op elkaar; hij had het lef niet om het haar te vertellen. Ja, wel moest hij als hij zijn moeder met haar haarnetje netjes om haar zelf gezette krullen zag – of hij wilde of niet – aan die stekelbaars-middag denken; het zat hem toch niet lekker. Jaren later heeft hij op een Sinterklaas-avond in een gedichtje kunnen vertellen waar of dat haarnetje destijds was verdaagd en hebben zijn ouders er hartelijk om moeten lachen. Ook wij hebben gelachen toen de buurman het ons vertelde, want zulke onschuldige deugnieten mogen van ons blijven bestaan. Die verhalen zijn alleen maar gezellig net zo als een dag uit vissen gaan ook heel leuk kan zijn. Bedenk dan wel één ding: vis nooit naar complimenten .., je vangt alleen maar bot!

Op Schevening weunde ´n visser. ´IJ was gis, mar z´n vrouw was nog gisser . ´Ebbe ´ze ôit trammelant, Is ´t´r niks an de ´and, ´t lôpt amnaar of met ´n sisser.

Nadruk verboden Immetje
<< Vorige Volgende >>
...home Geplaatst op 28-01-2019 en 1576 keer gelezen Like dit 555 Liked